دوره نقاهت و روند بهبودی بعد از خونریزی مغزی

زمان بهبودی پس از خونریزی مغزی می تواند بسیار متفاوت باشد و تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گیرد. خونریزی مغزی یک عارضه حساس است و پس از جراحی آن در صورت عدم اطلاع از زمان بهبودی و انجام اعمالی که دوره نقاهت را طولانی تر می کند، می تواند منجر به عوارض شدیدی از جمله عفونت و کما شود.

به صورت کلی، مرحله اولیه بهبودی این جراحی در چند هفته اول پس از عمل حاصل می شود. در طول این مدت، انتظار می رود تغییرات قابل توجهی در وضعیت بیمار رخ دهد زیرا بدن در این زمان به تدریج روند بهبودی را آغاز کرده و مغز شروع به سازگاری با آسیب می کند. نکته مهم در هفته های اول پس از جراحی آن است که اگرچه ممکن است بهبودی های سطحی در این مرحله مشاهده شود، اما بهبودی کامل افراد در مدت زمان بیشتری حاصل خواهد شد.

روند بهبودی بعد از خونریزی مغزی چگونه است؟

بهبود عوارض ناشی از جراحی پس از خونریزی مغزی به صورت مرحله ای بوده و هر مرحله در بازه های زمانی متعددی پس از عمل حاصل می گرد. در ادامه به شرح هر کدام از این مراحل پرداخته ایم.

چند روز اول (حاد)

در طول مراحل ابتدایی بهبودی خونریزی مغزی، که معمولاً چند روز اول پس از جراحی طول می‌کشد درد های سطحی و عوارض متعدد بیهوشی مانند خواب آلودگی و خستگی مزمن بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد. متخصصان پزشکی بر تثبیت وضعیت بیمار و برگشت وضعیت آن به حالت عادی تمرکز می‌کنند. این اقدامات شامل کنترل خونریزی و کاهش فشار در مغز بوده و گذر از این پروسه با مراقبت های مناسب برای شروع روند بهبود حیاتی است.

چند هفته اول (تحت حاد)

مرحله تحت حاد یک دوره چند هفته ای پس از خونریزی مغزی است. در طول این مدت، اصولا بیماران برنامه های توانبخشی تحرکی و درمانی را برای بازیابی عملکردهای از دست رفته مغز و سازگاری با هر گونه نقص عصبی طولانی مدت آغاز می کنند. زمان بهبودی در این مرحله می‌تواند بر اساس ویژگی ها و پاسخ های بدنی فرد به درمان، از سه ماه تا چندین ماه متغیر باشد.

بلند مدت (مزمن)

در مرحله مزمن درد ها، علائم سطحی و جزئی ناشی از جراحی از بین می رود اما تاثیرات جراحی بر رفتار، شناخت و عملکرد های مغز، خود را نشان خواهند داد. در این مرحله اصولا پزشک بر دستیابی به بهبود بلند مدت در عملکرد شناختی و فیزیکی بیمار تمرکز دارد. این مرحله شامل نظارت رفتار بیمار به صورت مداوم، تعدیل شیوه زندگی با توجه به تغییرات بعد از جراحی و نظارت بر علائم پایدار ناشی از جراحی است. مدت زمان مرحله مزمن می تواند در بین افراد بسیار متفاوت باشد و برای چندین ماه یا حتی سال ها ادامه یابد.

چه مدت طول می کشد تا مغز بعد از خونریزی بهبود یابد؟

مدت زمانی که بدن نیاز دارد تا به بهبود مغز بعد از خونریزی مغزی بپردازد، متفاوت است. این پروسه برای برخی افراد ممکن است تنها چند هفته طول بکشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین ماه یا حتی سال ها درگیر این فرآیند باشند.

متغیر بودن این روند بر اساس مواردی مانند نوع جراحی، وضعیت بدنی و سلامت عمومی فرد، میزان هماتوم و داروهای استفاده شده بستگی دارد. گاهی اوقات، علائم ممکن است جزئی بوده و در نهایت بدون درمان از بین بروند. اما گاها علائم شدیدتر هستند و نیاز به مراقبت های پزشکی، نظارت و دارو داشته باشد.

بنابراین هیچ چارچوب زمانی ایده آل و واحدی برای بهبودی وجود ندارد. برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که علائم آنها در عرض چند روز شروع به کاهش می کند، در حالی که برای برخی دیگر زمان طولانی تری برای ترمیم و بهبود لازم است. نکته مورد توجه در این موضوع آن است که گاهی اوقات پیشروی درمان ممکن است تحت تاثیر عوامل خارج از کنترل شخص، مانند صدمات فیزیکی یا عاطفی کند شود.

دوره نقاهت بعد از جراحی خونریزی مغزی

تعیین زمان بهبودی خونریزی مغزی بستگی به نوع درمانی دارد که برای هر بیمار در نظر گرفته می شود. به طور کلی دوره نقاهت بعد از جراحی خونریزی مغزی، حدود 4 تا 10 هفته طول می کشد تا علائم فیزیکی به طور کامل بهبود یابند. در این مدت فعالیت های زیادی وجود دارد که فرد باید برای بازیابی عملکرد بدن و مغز خود در نظر بگیرد که شامل استفاده از برخی داروها تحت نظر پزشک، مراقبت های صحیح از زخم، پرهیز از برخی عملکرد ها مانند فعالیت های شدید، فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتار درمانی می شود.

بعد از خونریزی مغزی چه مدت باید استراحت کرد؟

پس از جراحی خونریزی مغزی نیاز است بیمار مدتی را دور از هر گونه فعالیت شدید به استراحت اختصاص دهد. همانطور که قبل تر اشاره کردیم، مدت زمان بهبودی هر فرد بستگی به سن و اینکه بسته به سلامت عمومی بیمار چه حد از عوارض را تجربه می کند دارد.

بر این اساس ممکن است افراد از 3 تا 10 روز در بیمارستان بستری شوند و پس از مرخص شدن از بیمارستان به مراقبت و استراحت در جهت بهبودی ادامه دهند و این مراقبت ها ممکن است برای 6 تا 12 هفته طول بکشد. بنابراین بازگشت به فعالیت روزمره یا سرکار و دانشگاه نیاز است پس از گذر از 6 هفته یا در برخی از افراد با در نظر گرفتن زمان بیشتر مرخصی انجام گیرد.

بهبودی طولانی مدت و رفع عوارض نیز در شش ماه اول اتفاق می افتد. برای کمک به بهبودی نیاز است بیمار شب ها به اندازه کافی استراحت داشته باشد و همچنین در طول روز زمانی که احساس خستگی به سراغشان می آید استراحت کنند. نشانه های بهبودی با کاهش تورم و بهبود جریان خون بدن و بازگشت عملکرد مغز به حالت عادی معمولا نمایان می گردد. با گذشت زمان احساس خستگی و خواب آلودگی فرد به مرور از بین رفته و چرخه خواب و بیداری به حالت روتین خود باز می گردد.

چه کارهایی را بعد از خونریزی مغزی نباید انجام داد؟

پس از خونریزی مغزی، به طور کلی توصیه می‌شود از فعالیت‌هایی که می‌توانند خطر خونریزی بیشتر را افزایش دهند مانند فعالیت‌های بدنی شدیدی مثل بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت هایی که نیاز به تمرکز زیاد دارند، مصرف داروهای خاصی که ممکن است خون را رقیق کرده و بهبودی را به تاخیر بیندازند، اجتناب کنید. در ادامه مجموعه کارهایی را که بعد از خونریزی مغزی نباید انجام داد شرح داده‌ایم:

بلند کردن اجسام سنگین

بلند کردن اجسام سنگین می تواند فشار داخل جمجمه را افزایش دهد و منجر به عوارضی مانند تورم مغز یا خونریزی شود. به طور معمول، به بیماران توصیه می شود حداقل تا شش هفته پس از جراحی از بلند کردن اجسام های سنگین خودداری کنند. این شامل حمل مواد غذایی، بلند کردن جعبه های سنگین یا جابجایی اثاثیه است.

ورزش و فعالیت بدنی

در مراحل اولیه بهبودی، بدن شما به انرژی خود برای بهبودی نیاز دارد. فعالیت‌های شدیدی که ضربان قلب یا فشار خون شما را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند، مانند دویدن، وزنه‌برداری یا ورزش‌های هوازی، بهتر است به تاخیر بیاندازید. گاها از سمت پزشک توصیه می شود برای بهبود جریان خون فعالیت های ملایم انجام دهید که در این مواقع توصیه می شود به برخی نرمش ها یا پیاده روی آهسته روی آورید که بدون فشار آوردن به بدن باعث بهبودی می شود.

محدودیت های رانندگی

پس از جراحی مغز، مهم است که پیش از بهبودی به طور کامل، از رانندگی پرهیز کنید. جراحی مغز می تواند به طور موقت بر عملکردهای شناختی و حرکتی مانند زمان واکنش و تمرکز تأثیر بگذارد. این می تواند خطر تصادف را هم برای خود و هم برای دیگران در جاده افزایش دهد.

ملاحظات رژیم غذایی و سبک زندگی

برخی غذاها و مواد می توانند مانع بهبودی شوند. برای بهینه کردن روند بهبودی روی مصرف غذاهایی تمرکز کنید که عملکرد مغز را قوا ببخشند و از مواد غذایی مضری مانند غذاهای شیرین و فرآوری شده که می توانند باعث التهاب و تاخیر در روند بهبود شوند، کافئین که اضطراب را افزایش داده و الگوهای خواب را مختل می کند و الکل که می تواند با داروها تداخل داشته باشد و در کند شدن روند بهبود موثر باشد پرهیز کنید.

چگونه دوره نقاهت بعد از جراحی خونریزی مغزی را کاهش دهیم؟

برخی از اقدامات پس از جراحی خونریزی مغزی به کاهش دوره نقاهت و حصول بهبودی کامل در جهت بازگشت به روتین عادی زندگی به حد قابل توجهی کمک می کنند. پیروی از این مراقبت ها، عوارض را کاهش داده و از ایجاد عوارض خطرناک اضافه بر سازمان جلوگیری خواهد کرد. این اقدامات و مراقبت ها شامل مواردی است که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

استراحت به اندازه کافی

استراحت مناسب در طول دوره بهبودی پس از خونریزی مغزی مهم است. فرد باید تقریباً 8 تا 10 ساعت بخوابد و از هر مواد غذای یا دارویی که ممکن است باعث اختلالات خواب و عدم خواب کافی شود، دوری گزیند.

دوری از استرس

سعی کنید در محیطی شاد باشید و استرس بی مورد را متحمل نشوید. استرس غیرضروری یکی از دلایل عمده ای است که منجر به عوارض شدید در طول دوره نقاهت می شود. برای جلوگیری از چنین مواردی حتما کارهایی انجام دهید که می تواند شما را خوشحال کند.

عدم انجام فعالیت و ورزش بدون توصیه پزشک

اگرچه ورزش های سبک برای بهبودی مفید است. اما گاهی اوقات مهم است تا زمانیکه پزشک به شما توصیه نکرده است، از هر فعالیتی دوری کنید و اطمینان حاصل کنید که فعالیت هایی را انجام نمی دهید که می تواند منجر به مشکل در ترمیم مغز شود.

مصرف به موقع دارو

داروهای خاصی وجود دارد که پزشک در طول دوره نقاهت پس از جراحی خونریزی مغزی به شما پیشنهاد می کند. توصیه می شود آنها را به موقع مصرف کنید و اگر پس از مصرف دارو با مشکلی مواجه شدید به پزشک اطلاع دهید.

رعایت رژیم غذایی مناسب

رعایت رژیم غذایی غنی از مواد مغذی بعد از جراحی خونریزی مغزی بسیار مهم است. در طول دوره نقاهت، نیاز بدن شما به تغذیه بسیار بالاست و بهتر است که از پزشکتان یا یک متخصص تغذیه یک رژیم غذایی اصولی و غنی از ویتامین و پروتئین در جهت بهبودی سریع مغز دریافت کنید.

مراجعه به موقع به پزشک

از نکات مهم پس از جراحی خونریزی مغز این است که معاینه پزشکی به صورت منظم را فراموش نکنید. در صورت عدم رعایت آن، ممکن است برخی مشکلات در سیستم بدنی رخ دهد که می تواند منجر به عوارضی از جمله تشنج، خونریزی و عفونت جای بخیه گردد.

توصیه های عمومی جهت افزایش بهبودی بعد از خونریزی مغزی

افزایش بهبودی بعد از خونریزی مغزی با درک علائم، علل و چگونگی مراقبت های پس از جراحی توسط فرد به خوبی انجام می پذیرد. علاوه بر آن با رعایت موارد زیر می توانید بهبودی هرچه سریع تر را بدست آورید. توصیه های پزشکی را دنبال کنید: به دستورالعمل های پزشک و جراح خود، از جمله برنامه های دارویی و جلسات درمانی، پایبند باشید.

گفتار درمانی: در صورت لزوم، گفتار درمانی را برای رفع مشکلات ارتباطی و بلع انجام دهید.

فیزیوتراپی: حتما در تمرینات فیزیوتراپی توصیه شده برای بهبود مهارت های حرکتی و هماهنگی شرکت کنید.

کاردرمانی: برای بازیابی مهارت های مورد نیاز برای زندگی روزمره و افزایش استقلال، با درمانگران کار درمانی را انجام دهید.

سبک زندگی سالم: رژیم غذایی متعادلی داشته باشید، هیدراته بمانید، خواب کافی داشته باشید و از مصرف الکل و تنباکو پرهیز کنید.

حمایت عاطفی: حمایت عاطفی از سمت دوستان و خانواده کمک می کند با چالش‌های بهبودی به خوبی کنار بیایید و از استرس که باعث تاخیر در پروسه درمان می شود، دور بمانید.