بیماری ام اس چیست و چه علائم و درمانی دارد؟
نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟
بیماری ام اس چیست؟
ام اس یک بیماری خود ایمنی و مزمن است که به صورت پیش رونده به سیستم عصبی آسیب وارد می کند. بیماری MS (مولتیپل اسکلروزیس) به طور معمول بین سنین 20 تا 40 سالگی مشاهده می شود اما بین سنین 2 تا 80 سالگی نیز قابل تشخیص است. کودکان بین 4 تا 7.5 درصد از موارد کل بیماران MS را شامل می شوند.
در اغلب موارد آسیب به سیستم عصبی در بیماری ام اس علائمی جدی همچون درد عضلانی، بی حسی و گزگز و ضعف و اختلال دید را در پی دارد. این بیماری زمانی رخ می دهد که گلبول‌های سفید بدن، غشای میلین را که لایه عایق الکتریکی و حفاظتی رشته های عصبی است، مورد تهاجم قرار داده و رشته های عصبی اندام را دچار مشکل می کنند. سرعت پیشرفت بیماری MS در افراد مختلف متفاوت است. در برخی تهاجمی و در برخی دیگر خفیف است و برخی بیماران هم ممکن است دوره های طولانی با ثبات و بدون حمله را تجربه کنند.
در پی پژوهش‌های انجام شده، مشخص شده است که دو گروه از افراد بیشتر در معرض ابتلا به MS هستند:
- افراد زودرنج، عصبی و بسیار حساس
- افراد دارای طبع سرد و علاقه مند به خوردن غذاهای سردی بخش مانند ترشی، ماست، سرکه و ... .
علت ابتلا به بیماری ام اس
یک یا چند عامل هم زمان می تواند در ایجاد این بیماری مؤثر باشد. از جمله دلایل ابتلا به ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- عوامل وراثتی (علی رغم اینکه بیماری کاملاً ارثی نیست اما به نظر می رسد اجزاء ژنتیکی برای آن وجود داشته باشد، زیرا احتمال ابتلا در بستگان درجه اول بیماران 5 تا 15 بار بیش از سایرین است)
- اختلال در سیستم خود ایمنی یکی از دلایل اصلی ابتلا به ام اس است.
- فاکتورهای محیطی (با دور شدن از خط استوا شیوع بیماری به دلیل کاهش نور خورشید و کم شدن ویتامین D بیشتر می شود)
- برخی عوامل ویروسی (اکثریت ویروس‌ها و بعضی از عفونت های باکتریایی و یا سایر میکرو ارگانیسم ها می توانند زمینه ساز ایجاد ام اس باشند.
نشانه ها و علائم بیماری ام اس
شایع ترین علائم در افراد مبتلا به MS که در مراحل مختلف بیماری مشاهده می شود شامل موارد زیر است.
- اختلال در حس لامسه (بی‌حسی، خارش، مورمور شدن، سوزن سوزن شدن در صورت، دست یا پاها)
- ضعف عضلانی در اندام های تحتانی (اختلال در راه رفتن)
- اختلال در هماهنگی عضلات (اختلال در ایستادن که ممکن است به علت فلج کامل و یا ناقص باشد)
- علائم چشمی مانند مه آلود به نظر آمدن اطراف، تاری دید، وجود درد در کاسه چشم به خصوص در هنگام حرکت دادن چشم‌ها، دوبینی و در 40 درصد موارد ایجاد التهاب عصبی که می تواند منجر به از دست دادن بینایی و یا درد معمولاً در یک چشم شود.
درمان بیماری ام اس
علی رغم وجود نداشتن درمان قطعی برای بیماری ام اس، استفاده از استراتژی های درمانی به منظور درمان علائم، بهبود کیفیت روزانه زندگی و تعدیل دوره بیماری اهمیت بسزایی دارد. در بهبود علائم بیماری ام اس دو عامل نقش مهمی را بر عهده دارند:
- دارو درمانی
- فعالیت‌های توان بخشی مانند کاردرمانی و تکنیک‌های حمایتی (ابزارهای کمکی)
دارو برای بیماری ام اس
علی رغم اینکه هیچ دارویی بیماری MS را به طور قطع درمان نمی کند اما استفاده از کورتیکواستروئیدها و اینترفرون‌ها (بتا اینترفرون) در کند کردن روند بیماری تأثیر بسزایی داشته و در به تأخیر انداختن عود مجدد ام اس در مراحل حاد اثر بخش هستند. از داروهای شیمی درمانی (مثل داروی پرکاربرد RITUXIMAB) در مراحل حاد تر استفاده می شود.
درمان های غیر دارویی بیماری ام اس
کاردرمانی صحیح و مؤثر که توسط متخصصین این رشته انجام شود یکی از راهکارهای کمک به درمان MS است. استفاده از مشاوره های کاردرمانی ام اس برای پیشگیری از اضطراب، افسردگی و اختلالات روانی دیگر (به دلیل تأثیر گذاری قابل توجه فشارهای عصبی در ایجاد و عود بیماری ام اس) بسیار مؤثر است.
