جراحی تنگی کانال نخاعی
نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟
تنگی کانال نخاعی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن فضاهای موجود در ستون فقرات باریک می شوند و این باریک شدن ممکن است به نخاع و اعصاب مجاور فشار وارد کند. در شرایطی که این فشار به طور مداوم یا به‌طور قابل توجهی به بافت های عصبی آسیب برساند، جراحی می تواند به عنوان یک گزینه درمانی موثر مطرح شود. لامینکتومی، دیسککتومی و فیوژن ستون فقرات از جمله روش های جراحی تنگی کانال نخاعی هستند که به باز کردن فضاهای فشرده‌شده در ستون فقرات کمک کرده و فشار وارده بر نخاع و اعصاب را کاهش می دهند.
هر کدام از این روش های جراحی مزایای خاص خود را دارند و بسته به وضعیت فرد بیمار و شدت تنگی نخاع، پزشک می تواند بهترین روش درمانی را انتخاب کند. همچنین، جراحی برای درمان تنگی نخاعی با برخی خطرات و عوارض همراه باشد که بیماران باید قبل از تصمیم گیری برای جراحی از آن ها آگاهی پیدا کنند. این مقاله به تفصیل به انواع روش های جراحی تنگی نخاع، مزایا و خطرات آن ها پرداخته و به شما کمک می کند تا اطلاعات جامع و دقیقی در این زمینه به دست آورید.
هدف از انجام جراحی تنگی کانال نخاعی
هدف اصلی جراحی تنگی کانال نخاعی، کاهش فشار بر نخاع و اعصاب مجاور است. این فشار می تواند باعث درد، بی حسی و ضعف در نواحی مختلف بدن شود. پس از انجام جراحی، بیمار معمولا چندین ساعت را در اتاق ریکاوری سپری می کند تا وضعیت او تحت نظر باشد و از هرگونه مشکل یا عوارض بعد از عمل جلوگیری شود. در این مدت، متخصصان مدیریت درد به‌صورت 24 ساعته در دسترس هستند تا از راحتی بیمار در مراحل اولیه بهبودی اطمینان حاصل کنند.
عمل تنگی کانال نخاعی برای چه کسانی انجام کی شود؟
عمل جراحی تنگی کانال نخاعی معمولا برای کسانی انجام می شود که نسبت به درمان های غیرجراحی مانند داروها، فیزیوتراپی و تغییرات سبک زندگی مقاوم بوده اند. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است جراحی را به‌عنوان گزینه‌ای برای کاهش فشار بر نخاع و اعصاب مجاور پیشنهاد دهد. برای تعیین اینکه جراحی تنگی نخاعی مناسب است یا خیر، جراح عواملی مانند شدت درد بیمار، تاثیرات درمان های غیرجراحی و وضعیت سلامت عمومی فرد را مورد ارزیابی قرار می دهد.
همچنین، جراح بررسی می کند که آیا سایر مشکلات پزشکی فرد می تواند بر روند جراحی تاثیر بگذارد یا نه. یکی دیگر از موارد مهم در تصمیم‌گیری، بررسی وضعیت آناتومی ستون فقرات بیمار است تا اطمینان حاصل شود که ساختار بدن فرد برای انجام جراحی مناسب است. افرادی که از تنگی کانال نخاعی رنج می برند و علاقه‌مند به دانستن اینکه آیا کاندید مناسبی برای جراحی هستند یا خیر، می توانند با پزشک خود مشورت کنند تا گزینه های درمانی متناسب با شرایط خود را دریافت کنند.
انواع روش های جراحی تنگی کانال نخاعی کدام اند؟
جراحی تنگی کانال نخاعی با روش های مختلفی برای کاهش فشار از روی اعصاب و نخاع انجام می شود. در ادامه انواع متداول این روش ها آورده شده است:
رفع فشار (Decompression)
این روش به تکنیک های جراحی اطلاق می شود که هدف آن کاهش فشار از روی نخاع یا اعصاب است. بسته به محل فشردگی، جراح ممکن است یک یا چند روش رفع فشار را به کار گیرد. در برخی موارد، اگر تنگی در چند نقطه از ستون فقرات وجود داشته باشد، جراحی رفع فشار چند سطحی انجام می شود. در صورت تنگی در نواحی گردن یا پایین ستون فقرات، روش آندوسکوپی پیشرفته توصیه می شود که به جراح اجازه می دهد با استفاده از آندوسکوپ، جراحی دقیق با برش های کوچک را انجام دهد.
لامینوتومی و فورامینوتومی
در صورتی که تنگی بر روی سوراخ های اعصاب در مهره ها تاثیر بگذارد، جراح می تواند با برداشتن بخش هایی از لامینا (سقف مهره ها) و سوراخ های مهره، فشار وارد شده به اعصاب را کاهش دهد. این تکنیک ها به صورت لامینوتومی و فورامینوتومی شناخته می شوند و معمولا با استفاده از روش های کم تهاجمی انجام می شوند.
لامینکتومی
لامینکتومی به معنای برداشتن لامینا از مهره های آسیب‌دیده است تا فضای بیشتری در کانال نخاعی ایجاد شود. این روش به کاهش فشار روی اعصاب و ریشه های نخاعی کمک می کند. در این عمل، جراح ممکن است بخش هایی از مفاصل فاست را نیز بردارد تا از فشردگی بیشتر اعصاب جلوگیری کند. در صورت بروز مشکلات ثباتی در ستون فقرات، جراح ممکن است در کنار لامینکتومی، فیوژن ستون فقرات را نیز انجام دهد.
دیسککتومی
دیسککتومی به معنای برداشتن دیسک آسیب‌دیده است که باعث فشار بر اعصاب می شود. این عمل می تواند به روش های مختلفی انجام شود؛ از جمله دیسککتومی باز که نیاز به برش های بزرگ دارد و میکرودیسککتومی که به صورت کم تهاجمی و با استفاده از ابزارهای کوچک انجام می شود. این روش برای درمان تنگی نخاع در قسمت پایین کمر یا گردن کاربرد دارد.
فیوژن ستون فقرات
در صورتی که بیمار دچار ناپایداری در ستون فقرات باشد، مانند مواردی که مهره از جای خود جابجا شده و باعث فشار بر روی اعصاب می شود، جراح ممکن است فیوژن ستون فقرات را توصیه کند. در این روش، جراح با استفاده از پیچ ها و میله های فلزی مهره ها را به‌طور دائم به هم متصل می کند تا ثبات در ستون فقرات ایجاد شود. همچنین، ممکن است از پیوند استخوان برای تحریک جوش خوردن مهره ها و ایجاد ثبات بیشتر استفاده شود. در نهایت، انتخاب روش مناسب بستگی به عوامل مختلفی همچون سن بیمار، میزان آسیب ستون فقرات و سوابق جراحی قبلی دارد.
مزایا و معایب انجام جراحی تنگی کانال نخاعی
جراحی تنگی کانال نخاعی نیز مثل هر جراحی دیگری مزایا و معایبی دارد که در ادامه برای آگاهی کامل شما، ذکر خواهد شد.
مزایای درمان جراحی تنگی نخاعی
تسکین درد: هدف اصلی جراحی تنگی نخاعی کاهش فشار از روی اعصاب است که منجر به تسکین درد می شود.
جراحی کم تهاجمی: جراحی تنگی نخاعی می تواند از طریق روش های کم تهاجمی ستون فقرات (MISS) انجام شود. این روش ها با ایجاد ضایعات کوچک‌تر و برش های کمتر، به کاهش دوران نقاهت و آسیب های بافتی کمک می کنند.
بهبودی نسبتا سریع: مدت زمان بهبودی بعد از جراحی به وضعیت فرد بستگی دارد، اما به‌طور کلی، بیماران معمولا 4 تا 6 هفته بعد از عمل بهبود می یابند.
معایب درمان جراحی تنگی نخاعی
خطرات جراحی: همانند هر جراحی دیگری، جراحی تنگی نخاعی نیز با برخی خطرات همراه است. یکی از مشکلات ممکن، بی‌ثباتی ستون فقرات است که پس از برداشتن اجزای فشرده‌کننده اعصاب ایجاد می شود. در این صورت، جراح تصمیم می گیرد که عمل فیوژن ستون فقرات را انجام دهد تا ستون فقرات استحکام یابد.
عوارض احتمالی: از جمله خطرات احتمالی جراحی می توان به عفونت، آسیب عصبی، پارگی دورال، درد مزمن و مشکلات در بهبودی استخوان اشاره کرد. برخی بیماران ممکن است پس از جراحی علائمی مشابه به وضعیت قبل از عمل را تجربه کنند که در این صورت نیاز به پیگیری های درمانی بیشتری خواهد بود.
مشکلات مرتبط با تجهیزات: گاهی ممکن است مشکلاتی مانند خرابی پیچ ها، صفحات فلزی یا اتصالات ایجاد شود که نیاز به مداخلات جراحی اضافی دارند. همچنین، احتمال دارد استخوان ها به‌درستی پس از جراحی جوش نخودند، که می تواند نیاز به درمان های را اضافی منجر شود.
عوارض و خطرات جراحی تنگی کانال نخاعی
مانند هر جراحی دیگری، جراحی تنگی کانال نخاعی نیز با برخی خطرات و عوارض همراه است که بیماران باید از آن ها آگاه باشند. برخی از مهم ترین عوارض جراحی تنگی کانال نخاعی به شرح زیر است:
خونریزی: خونریزی یکی از خطرات رایج در تمام جراحی ها است.
عفونت: عفونت در محل جراحی یکی دیگر از خطرات است که می تواند به تاخیر در روند بهبودی و مشکلات بیشتر منجر شود.
لخته شدن خون: لخته های خون ممکن است در رگ های خونی پس از جراحی تشکیل شوند و در صورت رها شدن، به سایر قسمت های بدن منتقل شوند.
واکنش به بیهوشی: همه بیماران به داروهای بیهوشی واکنش مشابهی ندارند و در برخی موارد، ممکن است واکنش های حساسیتی یا مشکلات تنفسی رخ دهد.
پارگی در کیسه‌ای که اعصاب را می پوشاند: در جراحی های ستون فقرات، ممکن است به طور تصادفی کیسه‌ای که اعصاب را احاطه کرده است، پاره شود که می تواند به آسیب های عصبی منجر شود.
مشکلات در جوش خوردن استخوان ها: در صورتی که فیوژن ستون فقرات انجام شود، ممکن است استخوان ها به‌طور کامل یا به درستی جوش نخورند.
خرابی پیچ ها و میله ها پس از عمل فیوژن ستون فقرات: در برخی موارد، ممکن است پیچ ها یا میله های استفاده‌شده در جراحی فیوژن ستون فقرات دچار خرابی شوند.
آسیب به اعصاب: یکی از خطرات جدی جراحی ستون فقرات، آسیب به اعصاب است که می تواند منجر به مشکلات حرکتی یا حسی در ناحیه تحت عمل شود.
بی‌ثباتی ستون فقرات: گاهی اوقات، برداشتن بخش هایی از ستون فقرات می تواند منجر به بی‌ثباتی در آن شود و نیاز به جراحی اضافی برای تثبیت آن می باشد.
اقدامات قبل از جراحی تنگی کانال نخاعی
آماده‌سازی برای جراحی ستون فقرات نیازمند توجه به چند نکته مهم است تا روند بهبودی سریع‌تر و بی‌خطرتر باشد. در اینجا چند تا از مهم ترین اقدامات قبل و مراقبت های بعد از عمل تنگی کانال نخاعی آورده شده است:
فعالیت بدنی: قبل از جراحی، فرد باید سعی کند تا حد ممکن فعال باقی بماند. فعالیت بدنی کمک می کند تا وضعیت عمومی بدن بهتر شده و بهبودی سریع‌تری پس از جراحی حاصل شود.
رژیم غذایی سالم: رعایت رژیم غذایی متعادل و سالم بسیار اهمیت دارد. مصرف برخی مواد غذایی که حاوی ویتامین ها، پروتئین ها و مواد معدنی است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و فرآیند بهبودی را تسریع می کند.
کیفیت خواب: خواب مناسب و با کیفیت بالا نیز نقش مهمی در بهبودی فرد دارد. خواب کافی به بدن این امکان را می دهد که به خوبی خود را ترمیم کرده و آماده عمل جراحی شود.
اجتناب از مصرف الکل: مصرف الکل باید محدود شود، زیرا می تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی گذاشته و ریسک عوارض جراحی را افزایش دهد.
ترک سیگار: اگر فرد سیگار می کشد، باید در اسرع وقت آن را ترک کند. سیگار کشیدن می تواند خطر مشکلات تنفسی را در طول جراحی افزایش دهد و فرآیند بهبودی را کاهش دهد.
اطلاع‌رسانی به پزشک درباره داروها: فرد باید تمامی داروهایی که مصرف می کند را با پزشک یا جراح خود در میان بگذارد.
مدیریت دیابت: اگر فرد مبتلا به دیابت است، باید اطمینان حاصل کند که این بیماری قبل از جراحی به خوبی مدیریت شده است، زیرا دیابت می تواند بر روند بهبودی تاثیر بگذارد.
کاهش وزن (در صورت نیاز): در برخی موارد، کاهش وزن ممکن است برای فرد مفید باشد. مشورت با پزشک در این زمینه می تواند کمک‌کننده باشد.
مراقب های بعد از جراحی تنگی کانال نخاعی
پس از جراحی تنگی کانال نخاعی، معمولا بیمار پس از دو یا سه روز ترخیص می شود و باید فعالیت های خاصی مانند خم شدن، پیچیدن، بلند کردن اجسام سنگین و رانندگی را محدود کند. از انجام کارهای خانه، ورزش، و سیگار کشیدن باید پرهیز شود. نشستن طولانی مدت نیز توصیه نمی شود. پزشک برنامه‌ای برای فعالیت های مناسب بهبودی ارائه می دهد. بسته به نوع جراحی، فیزیوتراپی معمولا برای چهار تا شش هفته به مدت دو یا سه بار در هفته توصیه می شود تا به تسریع روند بهبودی کمک کند.
برای انجام جراحی تنگی کانال نخاعی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای جراحی تنگی کانال نخاعی باید به متخصص ستون فقرات مراجعه کنید. این متخصص ممکن است جراح مغز و اعصاب یا جراح ارتوپد باشد. اما در مواردی که بیرون زدگی دیسک یا تنگی کانال خفیف است، درمان با فیزیوتراپی و داروهای ضد التهابی کافی است و نیازی نیست که برای جراحی اقدام نمایید.
