عوارض و خطرات عمل سندروم تونل کارپال

تمام روش های جراحی خطر و عوارض خاص خود را دارند. جراحی سندروم تونل کارپال نیز از جمله جراحی های درمانی است که همواره با برخی عوارض و خطرات همراه است؛ این عوارض در طول یا بعد از عمل جراحی رخ می دهند. شایع ترین عوارض جراحی آزادسازی تونل کارپال شامل مواردی از جمله عفونت زخم، خونریزی، آسیب به اعصاب مچ دست، درد بیش از حد و ادامه دار است.

علاوه بر این برخی افراد پس از جراحی با برخی از عوارض غیر عادی نیز مواجه می شوند که در این حالت مراجعه به پزشک و اقدامات بهداشتی مناسب ضروری است. لرز شدید یا درد عضلانی، عدم دفع ادرار در طول روز، دشواری شدید تنفس، احساس تنگی نفس، یا نفس کشیدن بسیار سریع از عوارض نامتعارف پس از این جراحی هستند که مشاهده هر یک از آن ها، مراجعه به پزشک را الزامی می کند. برای آگاهی از عوارض عمل سندروم تونل کارپال و نحوه رفع آن ها، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

عوارض بعد از عمل سندروم تونل کارپال شامل چه مواردی است؟

عمل آزادسازی تونل کارپال، مانند بسیاری از جراحی ها، با خطراتی همراه است. با اینکه در این جراحی، برای کاهش خواب‌آلودگی و عدم احساس درد، مچ دست بی‌حس می‌شود؛ در برخی موارد حاد از بیهوشی عمومی استفاده می شود. در صورت بیهوشی، بیمار باید علاوه بر عوارض حاصله از اقدامات حین جراحی، عوارض بیهوشی را تحمل کند.

معمولا عوارض و خطرات جراحی تونل کارپال، با خدمات فیزیوتراپی درمان خواهد شد. آسیب به عروق خونی مجاور، ایجاد جای زخم حساس و اسکار برجسته، عود عارضه و نیاز به جراحی مجدد، از جمله این عوارض است. رایج ترین عوارض این جراحی شامل موارد زیر است:

درد مداوم

پس از جراحی تونل کارپال، درد مداوم و شدیدی توسط بیمار تجربه می شود. طولانی بودن این درد بسیار نادر است اما درصورت تداوم درد، باید به جراح اطلاع داده تا در صورت لزوم، اقدمات درمانی بیشتر از جمله فیزیوتراپی برای بیمار تجویز شود.

خونریزی و هماتوم

خونریزی از جمله عوارض معمول پس از جراحی تونل کارپال است. با این حال گاها خونریزی منجر به اجتماع لخته های خونی در زیر پوست می شود که اصطلاحا هماتوم نام دارد. احتمال هماتوم جدی پس از جراحی، بسیار اندک است. برای پیشگیری از این عارضه بیمار باید در صورت مصرف داروهایی که خون را رقیق می‌کند، استفاده از این دارو به جراح اطلاع داده و مصرف آن ها را متوقف کند.

عفونت

عفونت ها می توانند روی بخیه ها و اطراف آن، روی سطح پوست به صورت سطحی یا عمیق در زخم ایجاد شوند. احتمال وقوع این عفونت ها 1 الی 2 درصد است و معمولاً مصرف آنتی بیوتیک پس از جراحی، به تنهایی برای درمان هرگونه عفونت کافی است. در موارد نادر و در زخم های حساس، عفونت می تواند گسترش یابد. در صورت عفونت، جای زخم برای بیماران تا ماه ها و سال ها ناراحت کننده بوده و بر فعالیت های روزمره آن ها تأثیر می گذارد.

آسیب به عصب ها

خطر آسیب مستقیم به عصب مدیان در این جراحی، کمتر از 1 در 1000 است. آسیب عصبی فقط می تواند باعث بی حسی یا ضعف خفیف شود. با بروز این عارضه، به مرور عملکرد عصب آسیب دیده از بین می رود.

CRPS

CRPS یا درد موضعی پیچیده مخفف Complex Regional Pain Syndrome است که وضعیتی نادر بوده اما به طور قابل توجهی ناتوان کننده است. CRPS می تواند پس از جراحی یا ضربه به مچ دست رخ داده و باعث درد طولانی مدت و یا سفتی دست و مچ دست شود. متاسفانه درمان ها ی CRPS محدود است.

علائم پایدار

علیرغم رهاسازی بافت های اطراف عصب مدیان در این جراحی، علائم سندروم تونل کارپال، همیشه به طور کامل برطرف نمی شوند. اغلب درجاتی از اختلال درونی عصب وجود دارد که احتمال رفع آن از طریق جراحی وجود نداشته و پس از عمل نیز ادامه می یابند.

آیا عمل سندروم تونل کارپال خطرناک است؟

سندروم تونل کارپال، عارضه ای است که اگر برای مدت طولانی درمان نشود، منجر به اختلال عملکرد دائمی دست، از دست دادن حس در انگشتان و ضعف آن ها می شود . به همین دلیل، تشخیص و درمان سریع سندرم تونل کارپال از اهمیت بالایی برخوردار است.

علی رغم اینکه عمل سندروم تونل کارپال عوارض متعددی در پی دارد اما درصد بیمارانی که با عوارض خطرناک پس از جراحی تونل کارپال درگیر می شوند، محدود بوده و نتایج حاصل از جراحی برای اکثریت افراد خوب و کم عارضه است. اعمالی مانند سیگار کشیدن یا مصرف الکل و وارد کردن ضربه های شدید به دست پس از جراحی خطرات این علائم را چندین برابر می کند.

جدی ترین عوارض و خطرات عمل سندرم تونل کارپال شامل عفونت شدید، خونریزی و ایجاد هماتوم و آسیب عصبی جبران ناپذیر است. بدیهی است مراقبت اصولی و موثر می تواند هر گونه عارضه را کاهش داده و رفع کند.

آیا بعد از عمل سندروم تونل کارپال درد احساس می شود؟

احساس درد یا ناراحتی بعد از جراحی تونل کارپال طبیعی است. بیمار پس از عمل، در ناحیه دست و اطراف آن تا چند هفته احساس درد دارد. گاها این درد شدت یافته، ادامه دار شده و بی وقفه افراد را درگیر می کند؛ در این صورت این درد غیر عادی بوده و برای درمان یا کنترل آن، باید به پزشک مراجعه شود.

در این موارد جراح داروهایی برای برای کاهش درد تجویز می کند. این درد معمولاً با داروهای ضد درد خوراکی کنترل می شود. همچنین توصیه می شود هنگام خواب، بیمار دست آسیب دیده را بالای قلب خود نگه دارد؛ این به کاهش تورم کمک می کند. برای کاهش تورم و درد، می توان ناحیه جراحی را با کمپرس یخ ماساژ داد.

این درد به طور معمول طی چند هفته بهبود می یابد اما بسته به شرایط، برای برخی ممکن است تا یک ماه ادامه داشته باشد.

آیا تورم بعد از عمل سندروم تونل کارپال طبیعی است؟

تورم از علائم طبیعی پس از عمل جراحی تونل کارپال است. این عارضه بعد از جراحی دست طبیعی بوده و برای بهبودی آن، معمولاً حدود یک هفته زمان لازم است. تورم محل جراحی دست، ناشی از تشکیل اسکار زخم های جراحی بوده و زمان تکیه دادن یا فشار آوردن به دست باعث ایجاد دردی قابل توجه می شود.

همانطور که گفته شد تورم از عوارض طبیعی عمل تونل کارپال دست است و با گذشت زمان و ماساژ بهبود می یابد. کاهش تورم به تدریج به کاهش درد و بهبودی زخم ها کمک می کند، بنابراین اقدامات کمک کننده به کاهش تورم پس از جراحی ضروری است.

از جمله اقداماتی که تورم بعد از عمل تونل کارپال را کاهش می دهند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نگه داشتن دست در موقعیت مناسب: در طول روز باید دست را در جایگاه راحتی قرار داد. جایگاه دست بر روی قفسه سینه بهترین موقعیت برای جلوگیری از هر گونه آسیب است. علاوه براین قرار دادن دست بر روی چند بالش در هنگام خواب، موقعیتی مناسب برای کاهش تورم و جلوگیری از تشدید این عارضه است.
• استفاده از کمپرس یخ: کیسه یخ پس از جراحی، تورمات و التهابات ناشی از آن را به حد قابل توجهی کاهش خواهد داد. این اقدام ارسال سیگنال های درد به مغز را کاهش داده و در کاهش درد تاثیر گذار است.
• ورزش های دست پس از جراحی: بازو بسته کردن انگشتان در کف دست و ورزش های ملایم دست به صورت مداوم، می تواند به کاهش تورم کمک کند.

ممکن است آسیب عصبی بعد از جراحی سندروم تونل کارپال اتفاق بیافتد؟

خطر و میزان عوارض جراحی تونل کارپال بسیار کم است و مشکلات عمده ای مانند آسیب عصبی در کمتر از 1 درصد موارد اتفاق می افتد. با این حال احتمال آسیب عصب میانی یا سایر بافت‌ها در طول جراحی وجود دارد.

با اینکه جراحی می تواند از بدتر شدن آسیب های عصبی جلوگیری می کند، اما در مواردی که بی حسی های عصبی از قبل وجود داشته اند، ممکن است بی حسی به صورت دائمی باقی مانده و برطرف نشود. آسیب به عصب معمولا با فیزیوتراپی تسکین می یابد. معمولا داروهای ارتو بیولوژیک مانند PRP، با تجویز پزشک، نیز در زمینه بهبود و تسکین اعصاب کمک کننده هستند. بنابراین بهترین راه برای کمک به درد یا هر گونه آسیب عصبی پس از جراحی، فیزیوتراپی و یا مصرف داروهایی است که توسط پزشک تجویز می شوند.

علائم آسیب عصبی بعد از جراحی تونل کارپال

همانطور که اشاره شد برخی از خطاهای جراحی در حین عمل تونل کارپال یا تشکیل بافت اسکار، بر روی عصب مدیان فشار آورده و باعث آسیب های عصبی می شوند. علائم احتمالی این عارضه شامل سوزن سوزن شدن دست، بی حسی و درد در انگشتان دست به خصوص انگشت اشاره یا انگشت میانی است. این درد تا شانه رسیده و به صورت مداوم ادامه دار است.

در صورتی که فرد دارای علائم آسیب عصبی باشد، پزشک آزمایش NCS و EMG یا الکترومیوگرافی را برای ارزیابی عملکرد عصب مدیان بیمار تجویز می کند.

چگونه عوارض بعد از عمل سندروم تونل کارپال را کاهش دهیم

برخی از اقدامات اساسی قبل از جراحی تونل کارپال و مراقبت های اصولی بعد از جراحی باعث می شود بیماران عوارض کمتری را پس از جراحی تونل کارپال تجربه کنند. برخی نکات و دستورالعمل ها برای پیشگیری از بروز عوارض عمل تونل کارپال، شامل موارد زیر است:

ورزش کردن

قبل از جراحی تونل کارپ دست، حرکات کششی و دامنه حرکتی ملایم را برای مچ دست و انگشتان خود انجام دهید. این فعالیت ها می توانند به کاهش سفتی و تورم بعد از عمل کمک کنند. توانبخشی مچ دست پس از جراحی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. توانبخشی شامل انجام تمریناتی است که به افراد کمک می کند تا دامنه حرکتی دست، قدرت و چنگ زدن مچ و دست باز گردانده شود.

برای برنامه ریزی این برنامه ورزشی، باید با پزشک و فیزیوتراپ یا کاردرمانگر مشاوره کرد. انجام تمرینات ورزشی، به تشخیص پزشک و مدتی پس از جراحی آغاز می شود. برای حصول بهترین نتیجه، باید این تمرینات را دقیق و درست انجام داد.

لزوم حضور همراه

به دلیل داروهای مسکنی که بعد از عمل استفاده می شود، امکان هر گونه آسیب محیطی وجود دارد. بنابراین بهتر است شخصی در کنار شما باشد. توصیه می شود همراه، یک روز پس از جراحی نیز در کنار شما باشد و از هر گونه حرکت دست جلوگیری شود.

پیروی از دستورات پزشک در زمینه رژیم غذایی

ممکن است پزشک قبل از جراحی شما را از خوردن یا نوشیدن برخی غذا ها منع کند. پیروی از دستورالعمل های خاص جراح برای کمک به اطمینان از ایمنی و سلامت بدن، از اهمیت بالایی برخوردار است. بهتر است از غذاهای ملایم و کم چرب مانند برنج ساده، مرغ کبابی، نان تست و ماست و سایر غذا های کم کالری و سبک استفاده شود.

پوشیدن لباس مناسب

قبل از عمل جراحی، باید لباس خود را عوض کرده و لباس مخصوص بیمارستان به تن کنید. بهتر است لباس‌های گشاد و راحت که به راحتی از تن در می‌آیند، مانند پیراهن دکمه‌دار بپوشید.

داروها

پزشک باید از تمامی سوابق پزشکی و داروهای مصرفی بیمار، مطلع باشد تا زمان قطع مصرف آن ها قبل از عمل و مصرف مجدد آن ها بعد از جراحی، دقیق و درست مشخص شود. به طور مثال مصرف آسپرین یا داروهایی که خون را رقیق می کنند، باید حداقل دو هفته قبل از عمل متوقف شود. همه داروها، باید مطابق با تجویز و دستورالعمل پزشک، در بازه های زمانی و دوز مناسب مصرف شوند.

مراقبت از برش و آتل

برای مراقبت از آتل و آگاهی از مدت زمان استفاده از آن باید مطابق با دستور پزشک، عمل کرد. بانداژ پانسمان نیز باید خشک و تمیز نگه داشته شود. برای جلوگیری از هر گونه آلودگی، بهتر است هر چند روز یکبار (یا در صورت کثیف شدن) باند را تعویض کنید.

استفاده از کمپرس یخ

برای تسریع روند بهبودی می توان یخ یا کیسه سرد را هر بار به مدت 10 تا 20 دقیقه روی مچ دست قرار داد. انجام این کار هر 1 تا 2 ساعت برای 3 روز پس از جراحی یا تا زمانی که تورم کاهش یابد، مثمر ثمر است. باید توجه داشت که یخ به صورت مستقیم روی پوست قرار نگرفته و یک پارچه نازک بین یخ و پوست خود قرار بگیرد.

ایجاد موقعیت مناسب برای دست

زمانی که بیمار در موقعیت نشسته یا خوابیده است، باید دست روی یک بالش قرار دهد. به طور کلی توصیه می شود در تمامی موقعیت ها، دست بالاتر از سطح قلب نگه داشته شده تا از هر گونه ضربه به دست و کاهش تورم جلوگیری شود.

در صورت بروز عوارض شدید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورتی که بیمار با عوارض شدید پس از جراحی تونل کارپال درگیر باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. برای مدیریت و کنترل عوارض عمل سندروم تونل کارپال، باید به متخصص ارتوپد مراجعه کرده و در جهت کاهش درد، رفع عفونت و بهبود عملکرد، اقدامات لازم را انجام داد. در صورت شدت علائم و عدم تاثیر اقدامات درمانی، ارزیابی بیشتر و مدیریت عوارض پیچیده تر، مراجعه به متخصص دست برای بررسی وضعیت بیمار، الزامی است.