ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل

یکی از عوارض رایج بعد از کاشت ریش، ریزش موها در ناحیه ریش و سبیل است. پس از 1 تا 5 هفته موهای کاشته شده در ناحیه ریش شروع به ریزش می‌کنند. در این پروسه، حدود 80 درصد موهای کاشته شده ریش می‌ریزند. ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل یک‌باره رخ نداده و تقریباً در طول 1 ماه انجام می‌شود. گاهی اوقات فرایند ریزش موها نه تنها در موهای کاشته شده ریش، بلکه در ناحیه اهداکننده و سایر نواحی بدن بیمار نیز رخ می‌دهد.

ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل، ممکن است منجر به نگرانی‌ و ناراحتی بسیاری از بیماران به جهت ناموفق بودن عمل کاشت ریش شود، اما این مسئله نگران‌کننده نبوده و در صورت طبیعی بودن شرایط بعد از جراحی کاشت ریش، عارضه ریزش مو بخشی طبیعی از فرایند کاشت است.

چرخه رشد مو از سه مرحله رشد، ریزش و استراحت تشکیل شده است. منبع و دلیل اصلی ریزش مو بعد از کاشت به طور دقیق شناخته نشده است. درخصوص ریزش موها بعد از کاشت ریش و سبیل، 2 دیدگاه وجود دارد:

دیدگاه 1: به دلیل آسیب بافت‌ها و مختل‌شدن جریان خون در ریشه فولیکول‌های برداشت شده به دنبال شوک جراحی و استرس وارد شده به بدن، این ریشه‌ها وارد مرحله استراحت شده و ریزش شوک رخ می‌دهد.

دیدگاه 2: هدف از این فرایند آغاز چرخه رشد جدید است. در طی فرایند کاشت ریش، تارهای مو به ناحیه جدیدی پیوند می‌شوند. گرافت‌های کاشته شده در ناحیه ریش هنگام تطبیق با شرایط و محیط جدید با ریختن تارهای مو زمینه را برای ایجاد و رشد تارهای موی جدید فراهم می‌کنند. زمانی که کانال‌هایی که ریشه مو در آن‌ها قرار گرفته، شروع به بسته شدن می‌کنند، قسمت‌های باقی مانده (ساقه مو) روی سطح پوست شکسته شده و ریشه‌های فولیکول‌های مو سالم باقی می‌مانند.

رشد موهای جدید به زمان نیاز دارد و زمان رشد مجدد موها در افراد مختلف متفاوت است. با گذشت 4 تا 8 ماه، با شروع خونرسانی مجدد به فولیکول‌ها، موهای جدید رشد می‌کنند. موهای جدید دائمی بوده و درصورت طبیعی بودن شرایط بیمار دیگر دچار ریزش نمی‌شوند. البته در برخی بیماران ممکن است ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل رخ نداده و مو بدون ریزش به رشد خود ادامه ‌دهد.

آیا ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل طبیعی است؟

ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل، از عوارض شایع و قابل انتظار است. در حقیقت این ریزش‌ها امری طبیعی در فرایند کاشت ریش و سبیل در نظر گرفته می‌شوند. در این فرایند صرفاً ساقه موها شروع به ریزش کرده و ریشه فولیکول‌های کاشته شده در پوست سالم باقی می‌مانند. ریزش موها بعد از کاشت ریش به منظور رشد موهای قوی و باکیفیت‌تر ضروری است. بعد از گذشت مدتی موها مجدداً شروع به رشد می‌کنند. بنابراین ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل، امری اجتناب ناپذیر و موقتی است.

علت ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل

با وجود میزان بالای موفقیت در فرایند کاشت ریش و سبیل، در برخی موارد احتمال عدم موفقیت و ریزش پیوندهای ریش و سبیل وجود دارد. برخی عوامل در ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل مؤثر هستند. در ذیل به برخی از این موارد اشاره می‌شود:

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت تلوژن افلوویوم

جراحی کاشت مو شامل برش، استفاده از ماده بی‌حسی، بریدگی و قطع خونرسانی به فولیکول‌های استخراج شده از محل اهداکننده می‌شود. همه این موارد به اضافه استرس ناشی از جراحی منجر به اختلال در چرخه طبیعی مو و ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل می‌شوند. این اختلال مو را وارد فاز استراحت کرده و باعث ریزش فولیکول‌های کاشته شده در ناحیه ریش می‌شود. این ریزش‌های طبیعی و موقت، تلوژن افلوویوم نامیده می‌شود.

ریزش‌های مرتبط با اشتباهات پزشک در حین انجام جراحی کاشت مو با ریزش شوک هیچ ارتباطی ندارد. خطاهای پزشک در حین انجام جراحی مانند برداشت‌های بسیار نزدیک به ریشه‌های مو و آسیب زدن به آن‌ها و استفاده نادرست از ریشه مو می‌تواند منجر به ریزش دائمی مو پس از کاشت ریش شود.

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت انتخاب کلینیک نامعتبر و پزشک غیرمتخصص برای جراحی

پیوند موی ناموفق ممکن است به دلیل انتخاب کلینیک نامعتبر رخ دهد. برخی از کلینیک‌های کاشت مو به اندازه کافی تجربه و مهارت لازم برای فرایند کاشت ریش و سبیل را ندارند. در کلینیک‌های نامعتبر ممکن است جراح در هنگام فرایند استخراج موها، گرافت‌های نامناسبی را برای کاشت ریش و سبیل انتخاب کند که عملکرد خوبی نداشته باشد.

این امر می‌تواند منجر به افزایش میزان ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل و عدم رضایت بیمار شود. از سوی دیگر درصورت انتخاب گرافت‌های مناسب، این گرافت‌ها باید در محیطی مناسب در طول فرایند کاشت قرار گیرند. عدم محافظت از گرافت‌های برداشت شده از محل اهداکننده می‌تواند میزان ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل را افزایش دهد.

• ریزش مو به علت مراقبت های ضعیف پس از کاشت ریش و سبیل

رعایت دستورالعمل‌های جراح بعد از عمل، بخش مهم و جدایی‌ناپذیر از فرایند کاشت ریش و سبیل است. مراقبت‌های مناسب می‌تواند منجر به محافظت از فولیکول‌های کاشته شده در ناحیه ریش و سبیل و کمک به تسریع فرایند بهبود در ناحیه اهداکننده و صورت بیمار شود. در حقیقت محافظت از فولیکول‌های کاشته شده در چند هفته اول بعد از جراحی نقش بسیار مهمی در میزان موفقیت عمل کاشت ریش و سبیل دارد.

• عدم واجد شرایط بودن بیمار برای کاشت ریش و سبیل و امکان رد پیوند

سلامت عمومی و شرایط موهای بیمار بر نتیجه کاشت ریش و سبیل تأثیر بسزایی دارد. از مهم‌ترین ملزومات کاشت ریش و سبیل داشتن موهای سالم و مناسب در ناحیه اهداکننده، سن بیمار و عدم ابتلای بیمار به برخی بیماری‌ها مانند هموفیلی است.

گاهی اوقات ناحیه گیرنده مو ممکن است فولیکول‌های برداشت شده از ناحیه اهداکننده را پس زده و آن‌ها را به طور کامل رد کنند. در برخی مواقع مانند بیماری خودایمنی آلوپسی باربا سیستم ایمنی بدن به گرافت‌های ناحیه گیرنده (ناحیه ریش و سبیل) حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند.

پزشک باید قبل از انجام عمل کاشت ریش و سبیل در رابطه با علل اصلی ریزش مو در ناحیه ریش اطلاعاتی را کسب کند. بدون کسب اطلاعات جامع درخصوص علل ریزش ریش، ممکن است کاشت مو اقدامی بی‌نتیجه باشد و فرد ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل را تجربه کند.

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت رژیم غذایی نامناسب

تغذیه مناسب در دوران نقاهت، در تضمین کیفیت و سلامت موهای کاشته شده، کاهش ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل و همچنین رشد سریع موها نقش مهمی دارد. به دلیل بالارفتن سوخت و ساز بدن در طول دوره نقاهت بیمار به مصرف موادمغذی با ارزش غذایی بالا حاوی پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها به جای مواد غذایی سرشار از چربی اشباع‌شده نیاز دارد. عدم استفاده از موادغذایی سالم می‌تواند زمینه را برای تشدید ریزش موهای کاشته شده فراهم کند.

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت استرس ناشی از جراحی

بیهوشی یا بی‌حسی فشار زیادی را بر بدن بیمار وارد می‌کند. مواد بیهوشی از 3 طریق تعلیق فرایند تقسیم سلولی در فولیکول‌های مو، منحرف کردن مواد مغذی از فولیکول‌های مو و تحریک ترشح کورتیزول منجر به ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل می‌شود. واکنش بدن نسبت به مواد بیهوشی، ترشح کورتیزول (هورمون استرس) است.

کورتیزول منجر به انقباض رگ‌های خونی و کاهش جریان خون در پوست ناحیه تحت درمان می‌شود. در نتیجه فولیکول‌های مو مواد مغذی کافی را دریافت نکرده و رشد مو به طور قابل‌توجهی کند می‌شود. از آن جایی که هر فولیکول مو غده آدرنال مخصوص به خود را داشته و کورتیزول در آن ترشح می‌شود، تارهای مو پس از یک رویداد استرس‌زا مانند جراحی تحت تأثیر قرار گرفته و دچار ریزش می‌شوند.

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت استعمال دخانیات

استعمال دخانیات به طرق مختلفی بر روی سلامت موها تأثیر می‌گذارد.

• سیگار منجر به ایجاد استرس اکسیداتیو و کاهش جریان خون در فولیکول‌های مو می‌شود. فولیکول‌های مو نسبت به استرس حساس بوده و ریزش موها ممکن است با افزایش سطح استرس تشدید ‌شوند. همچنین مواد شیمیایی سمی موجود در سیگار باعث مختل شدن فعالیت رگ‌های خونی مسئول رساندن اکسیژن و مواد مغذی به فولیکول‌های مو می‌شوند. با اختلال در جریان خون، آسیب و ریزش‌ مو بعد از کاشت ریش و سبیل افزایش می‌یابد.

• نیکوتین موجود در سیگار و تنباکو باعث التهاب فولیکول‌های مو و بی‌حسی گیرنده‌های مو (رشته‌های عصبی موجود در پایه فولیکول‌های مو) می‌شود. این امر در نهایت منجر به ریزش مو می‌شود.

• استعمال دخانیات آسیب جدی به سیستم ایمنی بدن وارد می‌کند. این عارضه ممکن است منجر به بروز بیماری‌هایی شود که می‌توانند در ریزش مو نقش داشته باشند. از سوی دیگر ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌تواند خطر آلوده شدن پوست به باکتری و قارچ را افزایش دهد. درمان ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به دلیل عفونت باکتریایی معمولاً بسیار سخت است.

• استعمال دخانیات عامل ایجاد آلوپسی آندروژنتیک (ریزش مو به دلایل ژنتیکی) زودرس و همچنین شروع زود هنگام سفیدی مو می‌شود.

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت نوشیدن مشروبات الکلی

نوشیدن مشروبات الکلی از طرق گوناگون منجر به عدم موفقیت و ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل می‌شود. برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف الکل تا یک ماه بعد از پیوند میزان ریزش گرافت‌ها را دو برابر می‌کند. موارد زیر دلایل ریزش مو بعد از کاشت ریش سبیل به علت مصرف نوشیدنی‌های الکلی هستند؛

•  اختلال در بهبودی و کاهش عروق خونی: مصرف الکل پس از کاشت مو سنتز کلاژن توسط فیبروبلاست‌ها (اصلی‌ترین سلول‌ها در قسمت میانی پوست برای تولید کلاژن) را مختل کرده و باعث خونریزی و تأخیر در بهبود بیمار می‌شود. بدون خونرسانی، اکسیژن و مواد مغذی به گرافت‌ها نرسیده و در نتیجه ممکن است تا حدود 50 درصد گرافت‌ها در روزهای بعد دچار ریزش دائمی شوند.

•  کاهش خودکنترلی و افزایش رفتارهای پرخطر مانند ضربه زدن و خاراندن ریش

•  افزایش خطر التهاب و عفونت‌های باکتریایی: الکل باعث افزایش تعریق و خشک‌شدن بافت‌ها شده و شرایط را برای رشد میکروبی فراهم می‌کند.

• ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل به علت عدم تعادل هورمونی

به طورکلی عدم تعادل هورمونی نقش بسیار مهمی در ریزش مو در سر و ناحیه ریش دارد. عدم تعادل هورمون تستوسترون و DHT در مردان یکی از مهم‌ترین علل کم پشتی و ریزش مو در ناحیه ریش است. برخی بیماری‌ها مانند مشکلات تیروئید باعث ریزش مو در ناحیه سر و ریش می‌شوند.

این عوامل ممکن است بعد از کاشت ریش منجر به ریزش مجدد گرافت‌ها شوند، بنابراین آگاهی از این موارد قبل از عمل و کنترل آن‌ها می‌تواند از ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل جلوگیری کند. انجام فعالیت‌های ورزشی مناسب در تعادل هورمون‌های بدن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.

پیشگیری از ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل

برای پیشگیری از ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل رعایت برخی نکات نقش بسزایی دارند. برخی از موارد پیشگیری و کاهش ریزش مو عبارتند از:

• نوشیدن آب کافی پس از کاشت مو جهت هیدراته نگه داشتن بدن و تغذیه راحت ریشه موها

• محافظت از ضربه و اصطکاک در ناحیه ریش و سبیل به مدت حداقل 72 ساعت

• قرارنگرفتن در معرض آفتاب به مدت حداقل 2 هفته

• عدم استفاده از لباس‌هایی مانند تی‌شرت به دلیل کنده‌ شدن گرافت‌ها در هنگام پوشیدن لباس

• پرهیز از مصرف سیگار و قلیان

• استفاده از شامپوها، سرم‌ها، لوسیون‌ها و سایر محصولات مراقبتی و بهداشتی تجویزشده توسط پزشک برای نواحی گیرنده و اهداکننده

• پرهیز از استعمال دخانیات و مصرف نوشیدنی‌های الکلی و کافئین به جهت تأخیر در روند بهبودی، حساس‌ کردن ریشه گرافت به محیط جدید و تأثیر منفی بر نتیجه کاشت مو

• خودداری از فعالیت‌های شدید به دلیل خستگی بیمار، واردشدن فشار به ریشه‌های آسیب‌پذیر و ضعیف گرافت‌ها و تعریق ناحیه ریش و محل اهداکننده

• داشتن رژیم‌غذایی نرم، متعادل و سرشار از مواد مغذی لازم برای تقویت موها

• دقت در تمیزکردن پوسته‌های موجود در ریش برای جلوگیری از آسیب و ریزش گرافت‌ها

• مصرف داروهای تجویزشده توسط پزشک برای جلوگیری از ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل

• خودداری از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی، مکمل‌ها و داروهای گیاهی

• محافظت ناحیه ریش در برابر ضربه و اصطکاک به مدت 6 ماه

• استفاده نکردن از ریش تراش تا زمان تعیین شده توسط پزشک

• کاهش میزان استرس با مدیتیشن و فعالیت‌های بدنی سبک

• داشتن خواب کافی

• پرهیز از شنا کردن حداقل تا 4 هفته بعد از کاشت ریش و سبیل

• بالاتر قراردادن سر از سطح بدن با استفاده از چند بالش به منظور کاهش تورم و جلوگیری از تأخیر روند بهبودی

• عدم استفاده از سونا و جکوزی تا زمان تعیین شده توسط پزشک

درمان ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل

به طور کلی روش قطعی و خاصی برای جلوگیری از ریزش مو بعد از کاشت وجود ندارد و اکثر بیماران این ریزش‌ها را تجربه می‌کنند. برای درمان ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل و رشد سریع‌تر موهای ریخته شده، پزشکان می‌توانند روش‌های مختلفی را به بیماران توصیه کنند. برخی پزشکان داروهایی نظیر فیناستراید (برای مردان) و ماینوکسیدیل را به عنوان درمان‌های مؤثر برای کاهش خطر ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل توصیه می‌کنند.

همچنین برخی مکمل‌های تجویزشده توسط پزشک نظیر فولیک اسید و امگا 3 می‌‌توانند در تقویت و رشد سریع فولیکول‌های ریش مؤثر باشند. از روش‌های دیگر درمان ریزش مو بعد از کاشت ریش و سبیل می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد؛

• مزوتراپی: تزریق ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و سایر مواد معدنی لازم زیر پوست ناحیه تحت درمان برای رشد فولیکول‌های مو

•  روش پی‌آرپی یا پلاسمای غنی از پلاکت: تزریق مایع غلیظ به دست آمده از خون بیمار از طریق دستگاه سانتریفیوژ برای فراهم کردن فاکتورهای رشد برای سلول‌های مو

• روش لیزرتراپی با توان پایین: استفاده از طول موج‌های خاصی از نور برای تقویت فعالیت‌های سلولی، بهبود گردش خون و تحریک پوست ریش جهت بهبود تراکم، ضخامت و رشد کلی موهای کاشته شده در ناحیه تحت درمان

این روش‌ها در تقویت، کاهش ریزش گرافت‌ها و رشد سریع موهای ریخته شده نقش مهمی دارند. از سوی دیگر، مصرف غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها (A و C)، روی و آهن و رعایت دستورالعمل‌های پس از کاشت ریش (مانند عدم استعمال دخانیات و خودداری از نور خورشید) در به حداقل رساندن آسیب به گرافت‌ها و رشد سریع و دائمی آن‌ها حیاتی هستند.