عمل جراحی آندوسکوپی مغزی
نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟
جراحی مغز آندوسکوپی، روشی است که عمدتاً برای درمان تومورهای مغزی استفاده می‌شود. در این روش یک دوربین کوچک برای نظارت پروسه توسط آندوسکوپ که یک لوله باریک است، وارد جمجمه شده و ابزار مخصوص جراحی، از سوراخ‌های کوچک جمجمه عبور داده می‌شود. پس از قرار گرفتن در ناحیه مورد نظر، جراح مغز و اعصاب می‌تواند از دوربین و ابزار برای ترمیم یا برداشتن ساختارهای داخل یا اطراف مغز استفاده کند. جراحی آندوسکوپی مغزی می‌تواند به ویژه برای تومورها، آنوریسم ها و سایر ضایعات قاعده جمجمه مفید باشد.
قاعده جمجمه یا سطح اتصال مغز و کف جمجمه، دارای ساختار مهمی مانند اعصاب جمجمه، شریان های کاروتید و شریان بازیلار است. از آنجایی که بسیاری از ساختارهای حیاتی در مجاورت با یکدیگر قرار دارند، دسترسی به ضایعات قاعده جمجمه با استفاده از جراحی باز سنتی دشوار است. برای دسترسی به قاعده جمجمه می‌توان از جراحی آندوسکوپی جمجمه از طریق بینی یا سینوس ها استفاده کرد. این روش شامل عوارض کمتر می‌شود، کاهش خونریزی و بهبودی در کوتاه‌مدت از جمله مزایای این جراحی است.
جراحی اندوسکوپیک مغز چه زمانی انجام می‌شود؟
جراحی اندوسکوپیک مغز روشی کم تهاجمی است که عموما برای برداشتن تومورها در نواحی نزدیک به قاعده مغز یا جمجمه به کار برده می‌شود. همچنین از آن می‌توان برای حذف تومورهای بالای ستون فقرات و یا درمان مشکلات سینوس ها استفاده کرد. بنابراین در مواردی که بیمار دارای تومور مغزی خطرناک و ریسکی، تومور ستون فقرات در قسمت های بالا و یا مشکل سینوس است، جراحی اندوسکوپیک مغز به کار می رود.
این روش به جراح اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به برش‌های بزرگ یا برداشتن قسمت‌هایی از جمجمه به این مناطق برسد. این اغلب باعث می‌شود بهبودی سریع‌تر و کمتر دردناک‌تر شود. این روش به دلیل ماهیت کم‌تهاجمی خود عوارض سنگینی در پی ندارد و عمدتا برای بیمارانی با سیستم بدنی حساس یا سیستم ایمنی ضعیف نیز به کار برده می‌شود.
چه کسانی کاندیدای عمل آندوسکوپی مغز هستند؟
کاندیدای جراحی آندوسکوپی مغز افراد مبتلا به انواع بیماریهای مربوط به مغز و اعصاب هستند از جمله:
- صرع
- آنوریسم‌ها
- هیدروسفالی
- تومورهای مغزی
- لخته شدن خون در مغز
- ناهنجاری های شریانی وریدی (درهم و برهم شدن غیر طبیعی رگ های خونی در مغز)
چه کسانی نمی‌توانند جراحی مغز به روش آندوسکوپی انجام دهند؟
جراحی آندوسکوپی مزایای زیادی دارد، اما درمان مناسب برای همه نیست. عوامل زیادی در تعیین درمان مناسب تومور مغزی نقش دارند. نوع و تعداد تومورهای بیمار، اینکه تومور، یک تومور اولیه است یا به مغز شما متاستاز داده است، شدت علائم فرد، محل تومور از این قبیل موارد است که در صورتی که هر یک از این‌ها از حالت استاندارد خارج شده و در شرایط وخیمی باشند، ممکن است جراحی آندوسکوپی امکان‌پذیر نباشد.
جراحی آندوسکوپی، روشی محدودتر از جراحی‌های باز است و به دلیل دسترسی، در صورتی که تومور مغزی در نواحی حساس و ظریف بوده یا از حدی بیشتر پیشرفته و بدخیم باشد، آندوسکوپی برای فرد مناسب نیست.
نحوه انجام عمل جراحی آندوسکوپی مغز
در طی روند جراحی آندوسکوپی مغز شرایط اعماق مغز، از طریق لوله (آندوسکوپی) ویدیوهای مغز نمایش داده می‌شود. درمان و حذف تومورهای مغزی با استفاده از ابزارهای تخصصی یک آندوسکوپ (لوله باریک دارای دوربین و نور) برای مشاهده و دسترسی به ساختارهای مغزی استفاده می‌کند. مراحل جراحی به شرح زیر است:
بیهوشی: بیمار کاملاً بیهوش می‌شود و در این نوع جراحی بیهوشی عمومی به‌کار برده می‌شود.
ایجاد برش: معمولاً یک برش بسیار کوچک 1تا2 سانتی‌متری در جمجمه ایجاد می‌شود.
وارد کردن آندوسکوپ: آندوسکوپ که لوله‌ای باریک است، از طریق سوراخ وارد شده و تصاویر بزرگ‌نمایی‌شده را روی مانیتور نمایش می‌دهد.
استفاده از ابزار جراحی: جراح از ابزارهای مخصوصی مانند فورسپس و کوتر برای برداشتن ضایعه یا ایجاد مسیر جدید برای جریان مایع مغزی‌نخاعی استفاده می‌کند.
خروج آندوسکوپ و بستن زخم: پس از اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن عمل، آندوسکوپ خارج شده و محل برش بسته می‌شود.
عمل آندوسکوپی مغز چقدر طول می‌کشد؟
زمان جراحی بسته به شرایط بدنی و شدت جراحی هر بیمار، متفاوت است. برای بیمار با شرایط معمولی و سیستم بدنی سالم، از زمان بیهوشی عمومی تا پایان جراحی دو تا سه ساعت طول می‌کشد. اما در صورتی که فرد دچار عوارض شدید مغزی و یا تومور پیچیده‌تر باشد، می‌تواند سه تا پنج ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد.
دوره نقاهت عمل آندوسکوپی مغز چقدر است؟
زمان بهبودی پس از جراحی تومور مغزی در نهایت به عوامل مختلفی مانند نوع تومور تحت درمان، روش جراحی انجام شده و سن/سلامت کلی شما بستگی دارد. اگر عارضه مغزی با استفاده از روش آندوسکوپی برداشته شود، می‌توان انتظار بستری شدن در بیمارستان حدود 2-3 روز را داشت و دوره نقاهت پس از مرخصی اصولا 4-6 هفته به طول می‌انجامد.
خطرات و عوارض عمل آندوسکوپی مغز
عوارض عمل آندوسکوپی مغز شامل مواردی است از قبیل:
- تشنج
- سکته
- عفونت
- تورم مغز
- خونریزی در مغز
- مشکلات موقت یا دائمی در عملکردهای کنترل شده توسط مغز، مانند گفتار، حافظه، حرکت یا بینایی
مزایا و معایب عمل آندوسکوپی مغز
جراحی مغز آندوسکوپی فواید زیادی برای بیماران دارد. این نوع جراحی نسبت به سایر روش‌های جراحی باز کمتر تهاجمی است و دوره نقاهت سریع‌تر و همچنین درد کمتری را برای بیمار به‌همراه دارد.از آنجایی که جراحی آندوسکوپی شامل برش‌های بزرگ نیست، بهبودی نسبت به جراحی باز سنتی سریع‌تر و همچنین درد کمتری را به‌همراه دارد. از دیگر مزایای جراحی آندوسکوپی می‌توان به خونریزی کمتر در حین جراحی و عوارض کمتر به دلیل افزایش قدرت مانور جراحی اشاره کرد.
در حالی که تاریخچه پزشکی، سن، وضعیت و عوامل دیگر هر بیمار در نتیجه جراحی مغز آندوسکوپی نقش دارد، در اینجا برخی از مزایای رایج مرتبط با این روش وجود دارد:
- کاهش خطر ضربه مغزی
- کاهش خطر عوارض جانبی
- کاهش بستری شدن در بیمارستان
- زمان بهبودی سریع‌تر از جراحی مغز باز
- حداقل تهاجمی (در نتیجه درد کمتری برای بیمار ایجاد می‌کند)
و در عین حال برخی معایب را نیز شامل می‌شود از آن جمله می‌توان به مواردی مانند متحمل شدن درد گاها بیشتر از جراحی‌های باز در این جراحی، ایجاد برخی عوارض مانند اختلال موقتی یا دائم در عملکردهای حسی و حرکتی مانند گفتار، بینایی، حافظه، تعادل، هماهنگی، ایجاد لخته خون و خونریزی در ناحیه جراحی، تورم، عفونت، تشنج و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
اقدامات قبل از جراحی آندوسکوپی مغز
اکثر انواع آندوسکوپی‌ها نیاز دارند که شما تا 12 ساعت قبل از عمل ناشتا باشید، اما پزشک شما این موضوع را توضیح خواهد داد. پزشک ممکن است آرام بخش‌هایی تزریق کند تا از شب قبل از عمل استفاده کنید.
قبل از آندوسکوپی، پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سابقه پزشکی کامل فرد، از جمله هرگونه جراحی قبلی را بررسی می‌کند. بیماران باید حتماً پزشک را در مورد داروهایی که مصرف می‌کند، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل‌های تغذیه‌ای، مطلع ساخته و همچنین در مورد هرگونه حساسیت نسبت به مواد غذایی و دارو به پزشک اطلاع داده شود. برخی داروها نیز ممکن است بر خونریزی تاثیر بگذارند، بنابراین لازم است مصرف برخی داروها به توصیه پزشک متوقف شود.
مراقبت های بعد از عمل آندوسکوپی مغز
پس از جراحی آندوسکوپی مغزی، عموما بیمار چند شب در بیمارستان بستری می‌شود. روز بعد از جراحی، بیرون آمدن از رختخواب و تحرک، غذای مقوی و سالم خوردن و پیاده روی و نرمش‌های سبک حائز اهمیت است. تجربه درد بسیار زیاد پس از جراحی، طبیعی نیست. اکثر مردم برای ناراحتی جزئی از استامینوفن استفاده می‌کنند، اما مسکن‌های قوی‌تر ممکن است طبق توصیه پزشک مناسب باشند.
پس از ترخیص از بیمارستان، می‌توانید در صورت نیاز با درمان فیزیکی، شغلی و گفتار درمانی خانگی یا سرپایی، بهبودی خود را در منزل ادامه دهید. برای ارزیابی سلامتی خود و برداشتن هر گونه بخیه باید ظرف مدت یک هفته یا بیشتر برای معاینه مجدد به جراح مراجعه کنید. در برخی موارد، افراد نیاز به بستری طولانی مدت تری خواهند داشت.
بازگشت به سطح انرژی معمول خود زمان بر است. بهبودی نیاز به استراحت اضافی دارد. مدت زمان لازم برای بهبودی پس از جراحی مغز برای هر فرد متفاوت است و به مواردی مانند روشی که برای برداشتن تومور مغزی استفاده می‌شود و محل تومور در مغز همچنین مناطقی از مغز که تحت تأثیر جراحی قرار گرفته‌اند دارد.
لزوم انتخاب بهترین جراح اندوسکوپیک مغز
جراحی اندوسکوپیک مغز، از جراحی‌های بسیار حساس بوده که نیاز به متخصص متبحر در انجام آن یافت می‌شود. این جراحی در ناحیه بسیار مهمی از بدن انجام می‌پذیرد و به دلیل نیاز به دقت و مهارت خاص از سمت پزشک به بررسی لازم برای یافتن بهترین جراح نیاز دارد. این پروسه با مراجعه حضوری به کلینیک یا بیمارستان و یا تحقیق به صورت آنلاین یا تلفنی به تحقق می‌پیوندد.
