عوارض و خطرات کاشت مو

عوارض کاشت مو در مقایسه با سایر روش­های جراحی زیبایی، کمتر است. با‌این‌حال، در صورت عدم توجه کافی می­تواند عوارض جدی ایجاد کند. واکنش افراد نسبت به وضعیت جسمی که دارند، در حین عمل کاشت مو و بعد از آن با یکدیگر متفاوت است. اما نکته قابل‌توجه این است که جراحی کاشت مو معمولاً زمانی ایمن است که توسط یک جراح پلاستیک مجرب انجام شود. اما به‌طور‌کلی این یک واقعیت پذیرفته شده است که هیچ روش علمی پزشکی بدون هیچ‌گونه خطر بالقوه، وجود ندارد. مشاوره ناکافی پیش از جراحی و همچنین معاینه نادرست پزشک، ممکن است خطرات کاشت مو را افزایش دهد. همچنین سابقه آلرژی بیمار نیز بروز عوارض خطرناک در حین جراحی افزایش خواهد داد.

اما به‌طورکلی عوارض شایع پس از عمل شامل درد، تورم، عدم تقارن، خون‌ریزی، جای زخم قابل مشاهده، فولیکولیت، پوسته‌پوسته شدن، جابه‌جایی پیوند، سکسکه، افلوویوم و خارش است. برخی از این عوارض کم‌تر شایع بعد از عمل نیز شامل اسکار هیپرتروفیک و کلوئید، فیستول شریانی وریدی، عفونت، سنگفرش، سنکوپ، تغییر رنگدانه و نکروز می­باشد.

علت بروز عوارض کاشت مو چیست؟

عواملی از‌قبیل سن، وراثت، مصرف داروهای خاص، بیماری­های مزمن، عدم رعایت بهداشت در محل کاشت، تعداد زیاد جلسات کاشت، استفاده از فناوری­های قدیم و بدون دقت، منجر به بروز عوارض کاشت مو می‌شوند.

عوارض جانبی و خطرهای کاشت مو

ممکن است پس از انجام عمل کاشت مو، برخی از عوارض جانبی مرتبط با جراحی مانند تورم، خون‌ریزی، درد، بی­حسی، عفونت، ریزش موهای اصلی، سکسکه، خارش، کیست­ها و غیره رخ دهد که در بسیاری از موارد، این عوارض به‌خوبی قابل مدیریت بوده و درمان می­گردند؛ اما در برخی از شرایط، عواقب ناگواری به‌همراه خواهند داشت.

• تورم بعد از کاشت مو

تورم بعد از عمل، از شایع­ترین عوارض کاشت مو است. میانگین بروز تورم بعد از عمل کاشت مو از 40 تا 50 درصد متغیر است. به طور معمول، جلوی سر که محل دریافت پیوند مو است، 3 تا 5 روز متورم خواهد بود. در برخی موارد، تورم به حدی شدید است که بیمار نمی­تواند چشمان خود را باز کند. در برخی موارد برای کاهش تورم، پزشک  تریامسینولون استات در محلول تومسانس را تجویز می‌کند. هرچند بهتر است برای پیشگیری و به‌حداقل رساندن تورم، بیماران به‌پشت خوابیده و از خوابیدن به یک طرف بدن اجتناب کنند.

• درد بعد از کاشت مو

درد یکی از مهم‌ترین عوارض عمل کاشت مو است که در اکثر بیماران ایجاد می­شود. درد یک شکایت رایج در بیماران جراحی نواری است، اما بیمارانی که تحت عمل برداشتن واحد فولیکولی قرار می‌گیرند نیز ممکن است از درد در ناحیه اهداکننده، شکایت داشته باشند. ممکن است درد عضلانی، بسته به وضعیت دراز کشیدن بیمار در این دوره رخ دهد. برای پیشگیری و کاهش درد، باید بیمار استراحت‌های کوتاهی در طول فرآیند داشته باشد. تزریق مسکن حین عمل و استفاده از داروهای ضد‌التهابی غیراستروئیدی بعد از عمل نیز شرایط مساعدتری برای بیمار فراهم خواهد کرد.

• عدم تقارن در کاشت مو

از دیگر عوارض کاشت مو، می­توان به عدم تقارن اشاره نمود، بدین صورت که خط رویش و یا تراکم مو به‌درستی انجام نشود. در‌نتیجه پس از کاشت مو، خط رویش و یا تراکم مو در بخش سمت راست و چپ سر به‌صورت قرینه نباشد که این مسئله از جنبه زیبایی ظاهری یکی از عوارض بلند مدت کاشت مو محسوب می­شود.

 

بررسی دقیق و علامت گذاری ناحیه گیرنده، خطر عدم تقارن را به حداقل می­رساند. بهتر است جراح، علائم طراحی خود را در آینه، از پشت و طرفین سر در مقابل دید بیمار بررسی کند و تأیید او را نیز دریافت کنند.

• خارش پس از کاشت مو

خارش بعد از عمل یک پدیده شایع در ناحیه اهداکننده و ناحیه گیرنده است. البته ممکن است، روند بهبود زخم، علت این مسئله باشد. دلیل احتمالی دیگر، استفاده از ماینوکسیدیل پس از کاشت مو است. می­توان گفت، دفعات استفاده و غلظت ماینوکسیدیل می‌تواند منجر به تحریک پوست سر شود. برخی پزشکان، استروئیدها یا آنتی‌هیستامین‌های موضعی را برای درمان بسیاری از بیماران توصیه می­کنند.

• بی­حسی پوست سر پس از کاشت مو

در اکثر مواقع، یکی از عوارض جراحی کاشت مو، بی­حسی پوست سر در ناحیه اهداکننده و ناحیه گیرنده است. این عارضه درنتیجه قطع شدن اعصاب توسط پانچ است که باعث می‌شود قسمت‌های اهداکننده و گیرنده آسیب ببیند. بیماران معمولاً متوجه این موضوع می­شوند، اما به‌ندرت از آن شکایت می­کنند. پس از اتمام عمل، بی‌حسی، طی یک دوره 6 تا 12 ماهه برطرف می­شود.

• پوسته ­پوسته شدن ناحیه کاشت مو

پوسته­پوسته شدن سر بعد از کاشت مو، امری طبیعی و شایع است. در طول کاشت، برش‌های کوچکی روی پوست سر ایجاد می‌شود که شامل فرآیند جمع‌آوری گرافت­های مو و قرار دادن پیوند است. زمانی‌که پوست سر روند بهبودی را طی می­کند، بقایای پوست مرده به‌صورت پوسته‌پوسته درآمده و به‌تدریج می­ریزند. در مجموع، این نشان می­دهد که پوست سر بیمار پس از جراحی در حال بهبود است.

• خونریزی بعد از کاشت مو

خون‌ریزی بعد از کاش مو مانند هر عمل جراحی دیگری، به‌ویژه در بیمارانی که داروهای ضد‌پلاکتی مصرف می­کنند، امری محتمل است. این مسئله را می­توان با اعمال فشار ثابت با گاز روی ناحیه خون‌ریزی (به‌مدت 10 تا 15 دقیقه) کنترل کرد.

• عفونت بعد از کاشت مو

از دیگر عوارض کاشت مو می‌توان به عفونت پوست سر اشاره کرد که بسیار نادر است. به‌طور‌خلاصه، عمده­ترین و شایع­ترین علت اصلی عفونت بعد از کاشت مو، وضعیت غیر‌بهداشتی محل جراحی، عدم مراقبت صحیح پس از کاشت مو، عدم شستن پوست سر و بیماری‌های زمینه‌ای (مثل نقص سیستم ایمنی) هستند. بستن پانسمان با فشار زیاد در محل اهدا‌کننده که منجر به اختلال در گردش خون و تشکیل پوسته مشخص می­شود، می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.

• فولیکولیت یا التهاب فولیکول­های مو در ناحیه کاشت مو

فولیکولیت اصطلاحی است که برای توصیف التهاب فولیکول مو در پاسخ به عفونت، آسیب فیزیکی یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی استفاده می­شود که می‌توان به‌عنوان یک عارضه کاشت مو به آن اشاره کرد. میزان بروز فولیکولیت پس از کاشت مو از 1.1 تا 20 درصد متغیر است و شدت آن از التهاب خفیف و سطحی همراه با آریتم خفیف و جوش­های پراکنده متغیر است. این مسئله می­تواند در ناحیه گیرنده یا اهداکننده رخ دهد. درمان فولیکولیت به تشخیص علت اصلی آن بستگی دارد. هنگامی‌که یک فولیکولیت خفیف 2 تا 3 ماه پس از عمل شروع می­شود، رشد مو، علت احتمالی آن است. در چنین مواردی، درمان اولیه شامل کمپرس گرم به‌مدت 15 دقیقه، سه بار در روز، و یک پماد آنتی‌بیوتیکی موضعی مانند موپیروسین است.

• جای زخم قابل مشاهده ناشی از کاشت مو

جای زخم قابل مشاهده در ناحیه اهداکننده (معمولا پشت سر) از دیگر عوارض جراحی کاشت مو است که بیمار در برخی از روش‌های کاشت مو با آن مواجه می‌شود. به‌طور‌مثال اسکار خطی در ناحیه اهداکننده در روش fut ایجاد می­شود. البته در روشFUE  نیز احتمال وقوع این مسئله وجود دارد. این‌که تا چه اندازه­ای می­توان جای زخم را پنهان کرد به عوامل مختلفی بستگی دارد. بافت زخم و رنگ آن، میزان فرورفتگی یا برجستگی آن و میزان بهبودی آن از مواردی هستند که در زمینه استتار آن نقش بسزایی دارند.

• سکسکه پس از جراحی کاشت مو

می­توان گفت، از دیگر خطرات کاشت مو که کم‌تر متداول است سکسکه است. بروز سکسکه در حین عمل یا مدت کوتاهی پس از عمل، تقریباً در 5 درصد موارد گزارش شده است و معمولاً از چند ساعت تا چند روز نیز به طول می­انجامد. سکسکه به‌دلیل تحریک موضعی پایانه­های عصبی در حین جراحی رخ می­دهد. با تحریک شبکه عصبی گردن، فرد دچار سکسکه می­شود. به‌همین‌دلیل، پس از جراحی، داروهای استروئیدی تجویز می­شود تا فرد دچار سکسکه نشود. پزشک ممکن است برای کنترل سکسکه از تزریق ماده بی‌حس­کننده به اعصاب فرنیک نیز استفاده کند.

• جابجایی پیوند بعد از کاشت مو

جابه‌جایی گرافت معمولاً در 3 روز اولیه پس از عمل کاشت مو اتفاق می­افتد. ضربه مستقیم علت اصلی جابه‌جایی پیوند است. پیوندها برای مدت طولانی در محیط خارجی زنده نمی­مانند. هنگامی‌که تروما یا دلایل مشابه رخ می­دهد، جابجایی پیوند باید در سریع­ترین زمان ممکن جایگزین شود. بیماران می­توانند طبق دستور پزشک جابه‌جایی پیوند را برای مدت‌کوتاهی در سالین نگه‌داری کرده و در‌نتیجه از خشک شدن پیوندها جلوگیری کنند.

• ریزش مو (ریزش شوک یا تلوژن افلوویوم) بعد از کاشت

معمولاً ریزش موی بیش‌‎از‌حد موهای اصلی (غیرپیوندی) از ناحیه گیرنده را ریزش شوک یا افلوویوم می­نامند و از عوارض کاشت مو به‌شمار می‌آید. افلوویوم پس از 3 تا 4 هفته پس از پیوند رخ می­دهد. افلوویوم می­تواند به دلیل ضربه مستقیم به فولیکول­های موی اصلی، تورم بیش‌از‌حد و ضربه عروقی در حین ایجاد شکاف باشد. در مورد احتمال افلوویوم باید به بیماران، خصوصاً بیماران زن (که در معرض خطر بیشتری قرار دارند)، قبل از پیوند مشاوره داده شود.

موهای کاشته شده معمولاً در عرض 3 تا 4 هفته پس از کاشت می­ریزند. جهت کاهش اضطراب، می­توان به بیماران در مورد احتمال بروز آن هشدار داد. اگرچه این مسئله اغلب موقتی است، اما گاهی اوقات ممکن است باعث کاهش دائمی تراکم موی اصلی بیمار شود.

• افلوویوم مو اهداکننده

افلوویوم موی اهداکننده، در مقایسه با افلوویوم ناحیه گیرنده یک اتفاق نادر است. با‌این‌حال یکی از عوارض کاشت مو محسوب می‌شود. این عارضه معمولاً موقتی است و بهبودی کامل تقریباً در 3 تا 4 ماه بعد مشاهده می‌شود. آسیب عروقی تصادفی، کشش بیش‌از‌حد خط بخیه، سیگار کشیدن و دیابت احتمال افلوویوم را افزایش می­دهد.

• اسکار کلوئید و هیپرتروفیک پس از کاشت مو

اسکار کلوئید و هیپرتروفیک، جزء پدیده‏های نادر در عوارض جراحی کاشت مو است. بروز اسکار کلوئیدی و هیپرتروفیک در کاشت مو 0.1 درصد گزارش شده است. اسکار قابل‌مشاهده در ناحیه اهداکننده، شایع­ترین عارضه­ای است که بیمار در کاشت مو با آن مواجه می­شود. کاشت مو با FUT می­تواند اسکار خطی را در ناحیه اهداکننده ایجاد کند. در کاشت مو با FUE، ممکن است به‌دلیل ورود مکرر و بسیار نزدیک پانچ، جای زخم قابل‌مشاهده ایجاد شود. برای جلوگیری از این وضعیت، پانچ وارد شده نباید به‌صورت به‌هم‌چسبیده انجام شود.

• فیستول شریانی وریدی

 فیستول شریانی وریدی بعد از کاشت مو نادر در نظر گرفته می­شود. فیستول‌ها توده‌های زیر‌جلدی ضربان­داری هستند که با درد همراه هستند. به‌منظور شناسایی و بررسی این عارضه بیمار نیاز به آنژیوگرافی دارد.

• ظاهر سنگفرشی پس از کاشت مو

ظاهر سنگ‌فرشی ممکن است در اطراف پیوند مو به‌صورت برآمدگی و فرورفتگی بافت اسکار دیده شود که باعث ایجاد یک سطح ناهموار ناخوشایند در ناحیه گیرنده می­شود. قرار دادن گرافت‌ها در عمق نادرست یا در شکاف­های بسیار کوچک در حین جراحی کاشت مو علت آن است. پیوندها نباید بیش از 1-2 میلی‌متر بالاتر از سطح اطراف قرار گیرند. سنگفرش عمدتاً با گذشت زمان بهبود می­یابد یا ممکن است جای زخم‌ها برداشته شود.

• تغییر رنگدانه ­های پوست پس از عمل کاشت مو

از دیگر عوارض کاشت مو، تغییرات رنگدانه­ای پوست است که ممکن است پس از کاشت مو ظاهر شود. این عارضه در روش  FUEشایع‌تر است. ناحیه کاشته‌شده نباید حداقل تا 1 ماه پس از کاشت مو در معرض نور خورشید قرار گیرد.

• ایجاد کیست پس از جراحی کاشت مو

کیست­ ها از دیگر عوارض عمل کاشت مو هستند که به‌صورت تورم‌های کوچک به رنگ پوست در اطراف فولیکول ­های موی پیوند‌شده ظاهر می­شوند که می­توانند دردناک شوند. آن‌ها به‌دلیل لیز‌خوردن پیوندهای کوچک زیر پوست یا به‌دلیل قرار دادن یک پیوند روی دیگری به‌وجود می­آیند. کیست‌ها معمولاً پس از چند هفته خود‌به‌خود ناپدید می­شوند. آن‌ها معمولاً بیش از 2 یا 3 میلی‌متر قطر ندارند و از نظر اندازه شبیه به جوش­های کوچک هستند.

• نکروز بعد از عمل کاشت مو

نکروز یکی‌دیگر از خطرات کاشت مو است که باید جدی گرفته شود. زمان بروز نکروز، پوست سر سیاه شده و می­میرد در نتیجه موهای کاشته شده نیز از‌بین می­روند. این مسئله ناشی از تراکم بیش‌از‌حد در ناحیه کاشت، دیابت، مصرف سیگار و قلیان، کاشت مو در افرادی با طاسی طولانی‌‎مدت، سوختگی پوست سر بر اثر آفتاب سوختگی بیش از حد و غیره است.

• غش کردن پس از کاشت مو

غش کردن از دیگر عوارض کاشت مو است که چندان رایج نیست. با‌این‌حال، این مسئله ممکن است به‌دلیل درد، افت فشار خون وضعیتی، حساسیت به زایلوکائین، هیدراتاسیون ضعیف و غیره رخ دهد. آماده‌سازی مناسب بی‌هوشی و ضد‌درد می‌تواند به کاهش این حوادث کمک کند.

• حساسیت به داروی بی حسی در جراحی کاشت مو

داروهای رایج مورد‌استفاده در دوره بعد از عمل که ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک شوند عبارتند از: آنتی­ بیوتیک‌ها، داروهای ضد‌التهابی غیر‌استروئیدی، بتادین، عوامل مسدود‌کننده عصبی عضلانی و غیره. واکنش­های آلرژیک به بی‌حس‌کننده­ های موضعی، از عوارض کاشت مو هستند که پدیده‌ای بسیار نادر است.

عوارض و خطرات روش های مختلف کاشت مو

هر عمل زیبایی و درمانی دارای مزایا و معایب منحصربه‌فردی است. در‌مورد کاشت مو نیز همین موضوع صدق می‌کند؛ بنابراین بیمار باید با سنجیدن عوارض و مزایای آن تصمیم‌گیری کنید.

• عوارض کاشت مو به روش FUE

با استفاده از روش FUT، موهای اهداکننده با جراحی در یک نوار نازک برداشته می‌شوند و فولیکول‌های مو روی نوار توسط تکنسین‌های بسیار ماهر جدا می‌شوند. برش به‌دست‌آمده را می‌توان دوباره به‌هم‌دوخت و معمولاً یک اسکار ظریف قابل تشخیص است.

مشکل اصلی روش FUE این است که در این روش برای استخراج گرافت­ها، نیاز به برداشت نوار پوستی است. نوار پوستی با ایجاد برش و خون‌ریزی همراه بوده و محل ایجاد برش، بخیه زده می­شود. جای زخم در ناحیه‌ای که فولیکول‌های مو گرفته می‌شود ممکن است کمی باقی بماند. ممکن است بی‌حسی دائمی یا از دست دادن حس در ناحیه برداشت مو نیز به‌وجود بیاید. این روش به‌دلیل ایجاد زخم و خون‌ریزی برای کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند چندان مناسب نیست. به‌طور‌مثال در افراد دیابتی که التیام زخم‌ها با مشکل مواجه است، بهتر است از این روش استفاده نشود.

• عوارض کاشت مو به شیوه FUE

کاشت مو به روش FUE شامل برداشتن واحدهای فولیکولی منفرد از ناحیه اهداکننده روی پوست سر، یکی یکی، با استفاده از ابزار پانچ با نوک بلانت است. این روش با پیوند واحد فولیکولی فوق‌العاده تصفیه شده (FUT) که در آن یک نوار اهداکننده پوست گرفته می‌شود و واحدهای فولیکولی از آن نوار با کمک یک میکروسکوپ قوی جدا می‌شوند، متفاوت است.

لازم به ذکر است که تبلیغات خاصی توسط کلینیک­ های تجاری مو FUE بیان کرده‌است که واحدهای فولیکولی را می‌توان بدون بخیه، بدون اسکار، بدون درد از پوست سر استخراج کرد. از آن‌جایی‌که پوست بدون باقی ماندن جای زخم، هر چند کوچک، شکسته نمی­شود، این ادعا کاملا نادرست است. باید به‌وضوح درک کرد که حذف فولیکول مو و ریشه آن از پوست سر بدون ایجاد درجاتی از جای زخم ممکن نیست.

در روش FUE، سرعت رشد پیوندها اغلب کمتر است، زیرا دقت ابزار پانچ استفاده شده به‌خوبی عملکرد یک تکنسین ماهر با استفاده از میکروسکوپ نیست. اگر برداشت بیش‌از‌حد واحدهای فولیکولی از مجاورت هم انجام شود و یا از پانچ بی‌کیفیت و اندازه بزرگ با سرعت چرخش بالا استفاده شود، ممکن است موجب بروز نکروز در ناحیه اهداکننده FUE ایجاد شود که از عوارض کاشت مو به‌شیوه FUE به‌شمار می‌آید.

• عوارض کاشت مو به روش FIT

در کاشت مو به روش FIT، از پانچ یا ابزار کاشت استفاده می‌شود و منافذی به‌اندازه حدود 1 میلی‌متر روی پوست ایجاد می­ شود. سپس گرافت ­ها را داخل این منافذ قرار می­دهند. این کار چندین بار تکرار می­شود تا همه پیوندها در ناحیه گیرنده قرار گیرند.

در این مرحله زاویه و عمق پیوندها بسیار مهم است. اگر منافذ خیلی عمیق یا خیلی کم‌عمق باشند، پیوند زنده نمی ­ماند و اگر زاویه منافذ نامناسب باشد، موهای بیمار غیر‌طبیعی و زشت به‌نظر می­رسند.

از عوارض کاشت مو به این روش، تُنُک شدن بانک مو است که معمولاً به‌دلیل برداشت نامتوازن یا بیش‌از‌حد فولیکول‌ها ایجاد می‌شود. اسکارهای نقطه‌ای از دیگر عوارض و خطرات کاشت مو به روش FIT است که معمولاً نادیده گرفته می‌شود.

برداشت بیش‌از‌حد می‌تواند باعث آسیب دائمی، کم پشت شدن و ریزش سکه‌ای موهای بانک مو شود. این عارضه هم از‌جمله عوارض کاشت مو در مراکز غیرمعتبر است. توصیه می‌شود که هیچ‌گاه بیش‌تر از یک ‌چهارم فولیکول‌های موجود در بانک مو برداشت نشود.

• عوارض کاشت مو به روش sut

از عوارض کاشت مو به این روش، احتمال ریزش موها 3 تا 4 ماه بعد از کاشت است. هرچند افراد کمی دچار این مشکل می­شوند. ممکن است 3 تا 4 روز بعد از کاشت، در ناحیه خط رویش مو و قسمت پیشانی بیمار تورم ایجاد شود. کند بودن سرعت رشد موهای کاشته شده و نیز ناهماهنگی جزئی بین موهای طبیعی و موهای کاشته شده، از دیگر عوارض عمل کاشت مو به‌روش sut  است.

عوارض زود هنگام و عوارض دیرهنگام کاشت مو چیست؟

عوارض زودهنگام کاشت مو شامل درد، خارش، خون‌ریزی، ورم، بی‌حسی و عفونت هستند اما از عوارض دیرهنگام می­توان به مواردی مانند التهاب فولیکول مو (فولیکولیت)، ریزش مو، باقی ماندن جای زخم اشاره کرد.

عوارض و خطرات کاشت مو از ریش چیست؟

باتوجه به این‌که موهای ریش از تراکم و ضخامت کافی و لازم برای بانک موی اصلی برخوردار نیست، برای انجام عمل کاشت مو، این موها صرفا جنبه بانک موی کمکی را دارند. در‌نتیجه در‌صورتی‌که بانک موی سر از تراکم کافی برخوردار نباشد و یا به‌طور‌کلی وجود نداشته باشد، می­توان از موهای ریش جهت انجام عمل کاشت مو استفاده کرد. بدیهی است که ظاهر موهای ریش با موهای سر متفاوت است. در برخی از افراد این تفاوت‏ها چشمگیر هستند؛ بنابراین یکی از عوارض کاشت مو از ریش، ناهماهنگ بودن و غیرطبیعی بودن گرافت­های کاشته شده است. در کاشت مو از ریش نیز ممکن است همان عوارض کاشت مو از طریق موهای سر ایجاد شود.

روش‏های پیشگیری از عوارض کاشت مو چیست؟

احتمال بروز عوارض و خطرات کاشت مو را می­توان با مشاوره دقیق، بررسی تاریخچه پزشکی، سابقه آلرژی فرد و معاینه دقیق ناحیه گیرنده و اهداکننده به‌حداقل رساند. برخی از روش­های پیشگیری شامل اجتناب از استعمال دخانیات، مصرف الکل، استفاده از محصولات شیمیایی مانند رنگ مو، فعالیت­های سنگین ورزشی و داروهای رقیق کننده خون به مدت 2 هفته هستند.

در صورت بروز چه عوارضی پس از کاشت مو باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که عوارض کاشت مو ذکر شده، طی چند روز الی 2 هفته پس از کاشت مو بهبود پیدا نکرد، بهتر است این موضوع با پزشک بیمار در میان گذاشته شود تا با‌توجه به شرایط فرد، بتواند درمان مناسبی را برای این عوارض تجویز کند.