آستیگماتیسم چشم چیست و بهترین راه درمان آن کدام است؟

آستیگماتیسم چشم چیست؟

معمولا تصور می شود که آستیگماتیسم مانند آب مروارید یکی از بیماری های چشم است اما در واقع آستیگماتیسم یکی از عیوب انکساری چشم و ناشی از وجود بی نظمی در شکل و فرم قرنیه فرد است. در این شرایط چشم نمي تواند نور را به میزان کافی روی شبکیه و سلول های گیرنده نوری متمرکز کند و همین امر منجر به تاری دید می شود. این مشکل می تواند در زمان تولد وجود داشته باشد یا به تدریج در طول زندگی پیشرفت کند.

آستیگماتیسم یکی از عارضه های شایع چشم است که معمولاً با نزدیک بینی یا دوربینی همراه بوده و با یک معاینه ساده قابل تشخیص است. آستیگماتیسم یکی از عیوب انکساری چشم به شمار می رود و یک بیماری یا مشکل سلامتی نبوده و صرفاً اختلالی در نحوه تمرکز چشم در نور است.

علائم آستیگماتیسم

آستیگماتیسم معمولاً باعث می شود دید در هر مسافتي تار شود. برخی از علائم آن فشار چشم، سردرد و سوزش چشم است. از دیگر نشانه های آستیگماتیسم چشم می توان موارد زیر را نام برد.

• احساس فشار بر حدقه چشم و اطراف آن
• دید ناواضح اطراف و اشیاء
• عدم تمرکز هنگام خواندن و مطالعه و تاری دید شدید
• سردردهای همراه با چشم درد که می تواند ناگهانی رخ دهد

چه عواملی باعث ایجاد چشم آستیگمات می شود؟

در درجه اول عواملی مانند ضربه به چشم، مسائل ژنتیکی و مادرزادی و مشکل بینایی مزمن و طولانی می تواند زمینه ساز بروز آستیگماتیسم باشد.

آستیگماتیسم معمولاً ناشی از شکل نامنظم قرنیه است. به جای اینکه قرنیه دارای یک شکل متقارن گرد (مانند یک توپ) باشد، بیشتر مانند یک تخم مرغ شکل می گیرد، مانند یک نصف النهار که به طور قابل توجهی منحنی تر از نصف النهار عمود بر آن است. در بعضی موارد، آستیگماتیسم در اثر تحریف شکل و فرم لنز در داخل چشم ایجاد می شود. برای تمایز این مورد از آستیگماتیسم قرنیه، به این عارضه، آستیگماتیسم عدسی گفته می شود.

آستیگماتیسم چشم در کودکان شایع است و می تواند اثرات منفی زیادی بر آن ها بگذارد. لازم است که کودکان معاینات دوره ای چشم را به موقع انجام دهند تا از بروز مشکلات بینایی همچون آستیگماتیسم اصلاح نشده در مدرسه و دوران تحصیل جلوگیری شود.

انواع آستیگماتیسم چشم

به طور کلی آستیگماتیسم به سه نوع اصلی تقسیم می شود که هر یک اثرات خاص خود را بر بینایی می گذارند.

آستیگماتیسم نزدیک بینی

یک یا هر دو نصف النهار اصلی چشم، نزدیک بین هستند. (اگر هر دو نصف النهار نزدیک به هم باشند، در درجه های مختلف از نظر نزديك بيني هستند.)

آستیگماتیسم دور بینی

یک یا هر دو نصف النهار اصلی دوربين هستند. (اگر هر دو از نظر فاصله دور باشند، در درجه های مختلف از نظر دوربيني هستند.)

آستیگماتیسم مختلط

یکی از نصف النهارها نزدیک بین و دیگری دوربيني است.

بعلاوه آستیگماتیسم به صورت منظم یا نامنظم نیز طبقه بندی می شود. در آستیگماتیسم منظم، نصف النهارهای اصلی 90 درجه از یکدیگر فاصله دارند (عمود بر یکدیگر). در آستیگماتیسم نامنظم، نصف النهارهای اصلی بر یکدیگر عمود نیستند. شایع ترین نوع، آستیگماتیسم منظم قرنیه است که به سطح جلوی چشم شکل بیضی می بخشد.

تست هاي تشخیص آستيگماتيسم

آستیگماتیسم با معاینه معمول چشم با همان ابزارها و تکنیک های مورد استفاده برای تشخیص نزدیک بینی و دور بینی شناسایی می شود.

چشم پزشك يا اپتومتريست می تواند با تاباندن یک چراغ در چشم و در حالی که به طور دستی سری لنزها را بین نور و چشم قرار می دهد، میزان آستیگماتیسم چشم را تخمین بزند. این آزمایش، رتینوسکوپی نامیده می شود.

درمان آستیگماتیسم چشم

آستیگماتیسم معمولاً با عینک، لنزهای تماسی یا جراحی انکساری قابل اصلاح است. لنز طبی در قسمت جلوی قرنیه قرار گرفته و باعث می شود تا نور به درستی متمرکز شود. استفاده از لنز طبی برای درمان آستیگماتیسم می تواند دید واضح و وسیع را برای فرد ایجاد کند اما ممکن است همه افراد گزینه مناسبی برای استفاده از آن نباشند. جراحی انکساري یکی از گزینه های تصحیح آستیگماتیسم است كه كمتر رايج است. با این وجود از آنجا که این روش لیزري بوده و باعث تغییر شکل چشم می شود، با خطراتي كه در بيشتر جراحي ها وجود دارد همراه است و ممکن است افراد زیادی استفاده از لنز و عینک را ترجیح دهند. استفاده از عمل لیزیک و لازک برای درمان آستیگماتیسم می تواند به طور دائمی شکل قرنیه را اصلاح و دید دلخواه را برای فرد به ارمغان آورد ولی شماره چشم نیز نباید از حد معین بیشتر باشد و لازم است ضخامت کافی قرنیه برای اصلاح در دسترس باشد.

آستیگماتیسم باید در اسرع وقت درمان شود. پس از تشخیص، ویزیت های منظم با پزشک يا اپتومتريست ضروری است زیرا آستیگماتیسم می تواند به مرور زمان در نوسان باشد، بنابراین اصلاح نسخه عینک ضروری است.